Viêm nhiễm phụ khoa là những bệnh lý xảy ra ở vùng kín nữ và nam giới. Một số bệnh phụ khoa thường gặp: viêm âm đạo, viêm lộ tuyến, u nang buồng trứng,… Bệnh có thể tiến triển thành mãn tính và khó trị dứt điểm nếu không được điều trị kịp thời, đúng cách.
Nguyên nhân viêm nhiễm phụ khoa
Viêm âm đạo do vi khuẩn
Nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm âm đạo là do sự thay đổi vi khuẩn âm đạo. Thông thường, vi khuẩn lactobacilli được tìm thấy trong âm đạo nhiều hơn các vi khuẩn khác. Nếu vi khuẩn có hại phát triển nhiều hoặc nhóm vi khuẩn kỵ khí chiếm số đông, chúng sẽ gây ra sự cân bằng. Môi trường vi khuẩn trong âm đạo không duy trì được tỉ lệ vàng 85/15 sẽ gây ra viêm âm đạo. Dĩ nhiên, nguyên nhân trực tiếp chính là do vi khuẩn.
Nhiễm trùng nấm men
Sự phát triển quá mức của một sinh vật nấm gây ra viêm nhiễm vùng kín. Loại nấm thường thấy trong âm đạo là C. albicans. Loại nấm men này cũng gây nhiễm trùng ở các khu vực ẩm ướt khác trên cơ thể. Chẳng hạn như tưa lưỡi, tưa miệng, nếp gấp da và giường móng tay. Hiện tượng hăm tã phổ biến ở trẻ nhỏ cũng do nấm C.albicans gây ra.
Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục
Trichomonas vagis là sinh vật ký sinh trùng đơn bào gây viêm nhiễm vùng kín. Sinh vật này lây lan trong quá trình quan hệ tình dục. Và một trong 2 người là bệnh nhân mắc viêm phụ khoa do nhiễm trùng Trichomonas. Ở nam giới, Trichomonas xuất hiện ở đường tiết niệu, nhưng không gây ra bất cứ triệu chứng nào. Ở phụ nữ, nhiễm trichomonas thường xuất hiện các triệu chứng như ngứa (2 bên mép), rát, khó chịu, đau khi giao hợp. Loại ký sinh trùng này cũng làm tăng nguy cơ nữ giới mắc bệnh đường tình dục như HIV/AIDS, lậu, giang mai…
Viêm âm đạo không nhiễm trùng
Thuốc xịt âm đạo, thụt rửa, xà phòng thơm, chất tẩy rửa có mùi thơm và các sản phẩm diệt tinh trùng có thể gây ra phản ứng dị ứng hoặc kích thích các mô âm hộ và âm đạo. Các vật lạ, như giấy lụa hoặc tampon bị lãng quên, trong âm đạo cũng có thể gây kích ứng các mô âm đạo
Cách điều trị viêm nhiễm phụ khoa hiệu quả
Dựa theo nguyên nhân gây bệnh mà các bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị cụ thể, phù hợp với từng bệnh nhân. Điều trị viêm nhiễm âm đạo không khó, quan trọng là ý thức và tính kiên trì trong quá trình thực hiện.
Điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn
Với nguyên nhân gây viêm phụ khoa từ vi khuẩn, bác sĩ có thể kê toa thuốc metronidazole (Flagyl). Dạng này có thể mua dạng uống, dạng gel hoặc kem bôi như metronidazole (MetroGel) hoặc kem bôi clindamycin (Cleocin). Bạn cần được thăm khám xác định nguyên nhân bệnh và sẽ được kê đơn thuốc này.
Chữa viêm nhiễm phụ khoa do nhiễm trùng nấm men
Với nguyên nhân gây bệnh là do nhiễm trùng nấm men, bạn có thể điều trị bằng kem bôi. Đây là thuốc chống nấm không cần kê đơn. Thuốc có hình viên đạn với tên gọi miconazole (Monistat 1), clotrimazole (Gyne-Lotrimin), butoconazole (Femstat 3) hoặc tioconazole (Vagistat-1). Bệnh có thể điều trị bằng thuốc kháng sinh được kê đơn theo toa như như fluconazole (Diflucan).
Mặc dù chữa viêm phụ khoa do nhiễm trùng nấm men thường không cần thăm khám và kê đơn. Tuy nhiên, nếu sử dụng sai thuốc hoặc sai cách, bệnh có thể kéo dài và trở thành mãn tính. Do đó, lựa chọn tốt nhất vẫn là thăm khám để được chẩn đoán chính xác và điều trị thích hợp.
Chữa viêm phụ khoa do Trichomonas
Bệnh có nguyên nhân từ Trichomonas sẽ được kê toa thuốc metronidazole (Flagyl) hoặc tinidazole (Tindamax). Bên cạnh đó, nên sử dụng dung dịch vệ sinh vùng kín chuyên dụng để tăng hiệu quả trị bệnh. Với những bệnh viêm không có nhiễm trùng, bạn cần xác định chính xác nguồn gốc của bệnh. Có thể từ xà phòng mới, sữa tắm, bột giặt, băng vệ sinh hoặc tampon. Từ đó chọn lựa phương pháp điều trị tốt hơn.
Viêm nhiễm phụ khoa khi nào nên đi khám
Thời điểm khám phụ khoa tốt nhất là sau khi vừa sạch kinh từ 3 đến 5 ngày. Nếu đi khám phụ khoa vào ngày hành kinh hoặc chuẩn bị ra máu kinh theo tính toán, sẽ gây khó khăn cho việc xét nghiệm cũng như đưa ra kết luận. Ngoài lưu ý này, chị em cần đi khám bệnh phụ khoa ngay khi có những biểu hiện và dự định dưới đây:
Vùng kín có dấu hiệu bất thường
Ngứa ngáy, khó chịu, ra máu bất thường, đau rát, huyết trắng có màu vàng-xanh-nâu-đen, mùi hôi… là những dấu hiệu bất thường. Chúng cảnh báo rằng “cô bé” đang mắc bệnh, bạn cần thăm khám ngay. Các bệnh viêm nhiễm tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng để lại nỗi đau dài như vô sinh, ung thư phụ khoa…
Bị đau sau khi quan hệ cần phải đi khám
Trong thời gian bị nấm âm đạo, khi bạn không kiêng quan hệ tình dục, bạn sẽ có cảm giác đau nhẹ, tê rát. Cảm giác này có khi dương vật cọ vào thành âm đạo. Nếu quan hệ mạnh, thậm chí bạn còn thấy máu dù chưa tới kỳ kinh nguyệt. Nếu đã loại trừ các nguyên nhân khác gây đau khi giao hợp, đừng ngần ngại hay hỏi ý kiến bác sĩ ngay nhé!
Trước khi mang thai
Khám phụ khoa trước khi mang thai là thời điểm rất cần thiết. Việc này giúp loại trừ các nguyên nhân cũng như nguy cơ gây ảnh hưởng tới khả năng sinh sản. Đặc biệt là sức khỏe của trẻ sau khi được sinh ra từ âm đạo của người mẹ bị viêm nấm phụ khoa. Thực tế, chị em chỉ đi khám khi trễ kinh, hoặc đau không chịu được. Hoặc khám khi mang thai không có kế hoạch và chưa khám phụ khoa. Việc khám viêm nhiễm phụ khoa trước khi mang thai là cách bảo vệ sức khỏe tối ưu cho cả mẹ và bé.
Trước khi kết hôn
Nhiều phụ nữ trẻ không nhận thấy được tầm quan trọng của khám tiền hôn nhân. Khám sức khỏe tiền hôn nhân giúp bạn loại trừ các bệnh viêm nhiêm phụ khoa cũng như những bất thường ở bộ phận sinh sản. Phòng ngừa các nguy cơ có thể gây ảnh hưởng tới sự phát triển của thai nhi và sức khỏe của mẹ, nếu mang thai. Việc này giúp các cặp vợ chồng chuẩn bị tốt cho cuộc sống hôn nhân viêm mãn, hạnh phúc.
Phòng ngừa viêm nhiễm phụ khoa
Vệ sinh vùng kín
Chị em nên sử dụng nước ấm để lau rửa vùng kín hàng ngày. Sau đó dùng khăn mềm lau khô. Mỗi ngày vệ sinh âm đạo 2 lần/ngày để loại bỏ mùi hôi khó chịu và giảm tích tụ mồ hôi.
Bên cạnh đó, chị em cần tránh sử dụng các dụng cụ thụt rửa, thuốc xịt âm đạo, nước hoa hoặc xà phòng. Việc vệ sinh vùng kín bằng các hóa chất này có thể là căn nguyên gây viêm nhiễm âm đạo. Các chuyên gia cho biết, các sản phẩm này giúp vùng kín khỏe mạnh và thơm tho. Nhưng các thành phần trong đó có khả năng làm làm mất cân bằng pH âm đạo, làm vùng kín khô rát.
Theo PGS .TS Vũ Bá Quyết: “Chị em nên lựa chọn sản phẩm vệ sinh có thành phần tự nhiên, an toàn như muối, lô hội, bạc hà, vitamin E. Không nên sử dụng các sản phẩm chứa kim loại nặng ( như bạc, đồng, kẽm… ). Những sản phẩm này thường gây kích ứng, khô rát và làm mất cân bằng sinh lý vùng nhạy cảm. Cũng nên lưu ý tránh các sản phẩm chứa các thành phần có độ dưỡng ẩm cao như chiết xuất từ sữa vì cô bé sẽ luôn ẩm ướt và vi khuẩn có hại có cơ hội phát triển”.
Mặc quần lót phù hợp
Nên chọn quần lót chất liệu cotton thoải mái, mềm và thấm hút mồ hôi tốt. Các loại quần lót được làm từ chất liệu như lựa, ren, da, polyester không có khả năng này. Đồng thời, chị em cũng nên tránh xa các loại quần lót có dây, quần lót ôm quá sát, không đúng size… Các loại quần lót không phù hợp có thể khiến các mô mềm âm đạo bị kích ứng. Nấm men có điều kiện phát triển gây ngứa và mùi hôi.
Để phòng ngừa viêm phụ khoa, nên thay quần lót hàng ngày. Thậm chí, nên thay quần lót 2 lần/ngày, nếu như vùng kín đổ nhiều mồ hôi. Chị em cũng cần thực hiện thói quen này sau đi bộ và tập thể dục.
Ăn sữa chua
Sữa chua được mệnh danh là “siêu thực phẩm” giúp đẹp da, giữ dáng. Đặc biệt, nó còn có công dụng phòng ngừa viêm phụ khoa hiệu quả. Trong sữa chua chứa rất nhiều vi khuẩn có lợi, đặc biệt là lactobacillus. Loại vi khuẩn này chính là khắc tinh của nấm candida gây mùi và viêm nhiễm. Ăn sữa chua hàng ngày còn giúp cân bằng hệ vi sinh âm đạo và ngăn mùi hiệu quả.
Quan hệ tình dục an toàn
Trong khi giao hợp, bạn nên dùng bao cao su để trạnh bệnh phụ khoa. Thay bao cao su khi chuyển tư thế quan hệ từ âm đạo sang hậu môn và ngược lại. Các chuyên gia chỉ ra, âm đạo chứa rất nhiều vi khuẩn gây kích ứng hậu môn. Hậu môn cũng có các vi khuẩn gây ảnh hưởng đến âm đạo. Bởi vậy, việc sử dụng bao cao su trong mỗi lần thay đổi đường quan hệ là cần thiết.
Khám phụ khoa định kỳ
Khám phụ khoa định kỳ và ngay sau khi có triệu chứng lạ. Tuyệt đối không tự ý điều trị tại nhà. Điều này có thể khiến bệnh thêm nghiêm trọng hơn. Tốt nhất, nên đi khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần để đảm bảo “cô bé” luôn khỏe mạnh. Đồng thời phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.