Viêm vùng chậu mãn tính là bệnh lý phụ khoa phức tạp, khó điều trị dứt điểm do nhiều nguyên nhân khác nhau. Vậy viêm vùng chậu mãn tính có nguy hiểm không? Có chữa được không? Và làm sao để điều trị hiệu quả?
Mục lục
Viêm vùng chậu mãn tính là gì?
Viêm vùng chậu mãn tính là tình trạng nhiễm trùng kéo dài tại các cơ quan sinh sản của nữ giới, thường xảy ra khi giai đoạn viêm cấp tính không được chữa trị dứt điểm. Bệnh tiến triển âm thầm nhưng có thể để lại hậu quả nghiêm trọng nếu không được can thiệp kịp thời, đặc biệt là ảnh hưởng đến chức năng sinh sản.
Các dấu hiệu thường gặp khi bị viêm vùng chậu mãn tính gồm:
- Đau vùng bụng dưới âm ỉ kéo dài, đôi khi đau dữ dội từng cơn.
- Khí hư tiết ra nhiều, có màu lạ và mùi khó chịu.
- Chu kỳ kinh nguyệt rối loạn, xuất hiện kinh nguyệt không đều hoặc đau bụng kinh nhiều hơn bình thường.
- Khó chịu khi quan hệ tình dục hoặc đau buốt khi đi tiểu.
- Cơ thể thường xuyên mệt mỏi, đôi lúc kèm theo sốt nhẹ kéo dài.
Viêm vùng chậu mãn tính không chỉ gây bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày mà còn làm tăng nguy cơ vô sinh, mang thai ngoài tử cung nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Vì vậy, phụ nữ có dấu hiệu nghi ngờ nên đi khám sớm để được can thiệp y tế phù hợp.
Nguyên nhân gây viêm vùng chậu mãn tính
Nguyên nhân gây viêm vùng chậu mãn tính có thể đến từ nhiều yếu tố khác nhau, chủ yếu liên quan đến nhiễm trùng, suy giảm miễn dịch và can thiệp y tế không an toàn. Cụ thể:
- Suy giảm miễn dịch: Khi sức đề kháng yếu, nội tiết thay đổi hoặc bị vi khuẩn từ bên ngoài xâm nhập, cơ thể dễ bị viêm nhiễm vùng chậu.
- Biến chứng từ viêm vùng chậu cấp: Nếu không điều trị triệt để, bệnh dễ chuyển sang mãn tính hoặc lây lan từ các cơ quan lân cận như ruột thừa, phúc mạc.
- Nhiễm Chlamydia: Là tác nhân phổ biến lây qua đường tình dục, thường không có triệu chứng rõ ràng nhưng có thể gây viêm vùng chậu mạn tính.
- Sau sinh, phá thai hoặc phẫu thuật phụ khoa: Các thủ thuật không đảm bảo vô khuẩn có thể làm tổn thương niêm mạc và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
- Quan hệ tình dục không lành mạnh: Quan hệ không an toàn, có nhiều bạn tình hoặc bạn tình mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục là yếu tố nguy cơ cao.
- Viêm nhiễm từ dưới lên: Các bệnh phụ khoa như viêm âm đạo, viêm cổ tử cung có thể lan ngược lên vùng chậu nếu không điều trị dứt điểm.
- Vệ sinh kém: Không vệ sinh vùng kín đúng cách, đặc biệt sau quan hệ hoặc thụt rửa âm đạo sai cách sẽ phá vỡ cân bằng pH, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
Viêm vùng chậu mãn tính có nguy hiểm không?
Viêm vùng chậu mãn tính có thể gây nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Khoảng 25% phụ nữ mắc bệnh sẽ gặp các di chứng lâu dài như: vô sinh, rối loạn kinh nguyệt, chửa ngoài tử cung hoặc đau vùng chậu kéo dài.
Bên cạnh đó, bệnh có thể để lại những biến chứng nghiêm trọng như:
- Gây vô sinh: Viêm kéo dài có thể làm tổn thương vòi trứng, gây tắc nghẽn, cản trở tinh trùng gặp trứng, dẫn đến vô sinh, hiếm muộn.
- Tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung: Sẹo và dính trong ống dẫn trứng khiến trứng đã thụ tinh không thể di chuyển vào tử cung, làm tăng nguy cơ chửa ngoài dạ con, có thể đe dọa tính mạng nếu không phát hiện kịp thời.
- Áp-xe phần phụ: Nếu không kiểm soát, tình trạng viêm có thể dẫn đến hình thành ổ mủ quanh vòi trứng, buồng trứng (áp-xe phần phụ), dễ gây vỡ, nhiễm trùng lan rộng, thậm chí dẫn đến nhiễm trùng huyết.
Viêm vùng chậu mãn tính cũng có thể đi kèm các triệu chứng toàn thân như mệt mỏi, sốt nhẹ kéo dài, rối loạn giấc ngủ, khiến người bệnh dễ rơi vào trạng thái lo lắng, căng thẳng. Đáng lưu ý, khoảng 1/3 phụ nữ sau điều trị vẫn có thể bị đau vùng chậu mạn tính, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Viêm vùng chậu mãn tính chữa khỏi được không?
Viêm vùng chậu mãn tính có thể điều trị, nhưng việc chữa khỏi hoàn toàn còn phụ thuộc vào mức độ tổn thương và thời điểm phát hiện bệnh.
Nếu bệnh được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, triệu chứng có thể được kiểm soát tốt và ngăn ngừa biến chứng. Tuy nhiên, khi bệnh đã tiến triển nặng, gây ra sẹo, dính vòi trứng hoặc áp xe vùng chậu, thì khả năng phục hồi hoàn toàn sẽ thấp hơn. Trong những trường hợp này, việc điều trị chủ yếu nhằm giảm triệu chứng và ngăn ngừa tái phát.
Chẩn đoán bệnh viêm vùng chậu mãn tính
Các triệu chứng viêm vùng chậu mãn tính thường âm ỉ, không rõ ràng nên dễ bị bỏ qua hoặc chẩn đoán muộn. Nhiều trường hợp chỉ được phát hiện khi đi khám sau nhiều năm không có con.
Quá trình chẩn đoán viêm vùng chậu mãn tính có thể bao gồm:
Khám lâm sàng và khai thác bệnh sử:
- Bác sĩ sẽ hỏi kỹ về các triệu chứng như đau bụng dưới dai dẳng, khí hư bất thường, rối loạn kinh nguyệt…
- Khám phụ khoa giúp phát hiện các dấu hiệu bất thường như tử cung ít di động, đau khi ấn vào phần phụ, sờ thấy khối cứng hoặc mềm ở hai bên vùng chậu.
Thực hiện các xét nghiệm cần thiết:
- Xét nghiệm dịch cổ tử cung để kiểm tra vi khuẩn gây bệnh lậu hoặc chlamydia.
- Siêu âm vùng chậu giúp phát hiện ứ mủ, ứ dịch vòi trứng, áp-xe hoặc các khối viêm.
- Nội soi ổ bụng: Đây là cách chính xác nhất để kiểm tra xem ống dẫn trứng có bị viêm, dính hoặc tổn thương hay không.
Phương pháp điều trị viêm vùng chậu mãn tính
Dù triệu chứng không rầm rộ như viêm cấp, nhưng bệnh lại khó chữa dứt điểm và có xu hướng tái phát nhiều lần. Việc điều trị cần kết hợp nhiều phương pháp tùy theo mức độ và tình trạng cụ thể của người bệnh.
1. Điều trị kháng sinh
Do nguyên nhân chủ yếu gây viêm vùng chậu là nhiễm khuẩn, nên kháng sinh là lựa chọn điều trị đầu tiên. Người bệnh có thể được chỉ định dùng kháng sinh đường uống hoặc tiêm tùy theo mức độ nặng nhẹ và loại vi khuẩn gây bệnh.
Bên cạnh đó, trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kết hợp thêm các thuốc hỗ trợ như chymotrypsin hoặc hyaluronidase – tiêm bắp cách ngày, theo đợt từ 7–10 lần – nhằm giúp làm mềm và phá vỡ các mô viêm dính, hỗ trợ quá trình tiêu viêm hiệu quả hơn. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân có phản ứng dị ứng tại chỗ hoặc toàn thân, cần ngừng sử dụng các thuốc này.
Ngoài ra, một số phác đồ có thể kết hợp kháng sinh với dexamethasone (thuốc kháng viêm corticosteroid đường uống), dùng 3 lần/ngày. Khi sử dụng dexamethasone, cần giảm liều từ từ trước khi ngừng hẳn để tránh tác dụng phụ.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng:
- Kháng sinh thường mang lại hiệu quả cao trong giai đoạn viêm cấp, nhưng đối với viêm vùng chậu mãn tính, hiệu quả điều trị thường kém hơn do tổn thương mô đã xơ hóa, kết dính và ít đáp ứng với thuốc.
- Ngoài ra, kháng sinh cũng tiềm ẩn một số tác dụng phụ như rối loạn tiêu hóa, nổi mẩn, tổn thương gan và nguy cơ kháng thuốc nếu dùng không đúng cách hoặc lạm dụng.
Tìm hiểu chi tiết: Thuốc điều trị viêm vùng chậu.
2. Điều trị ngoại khoa
Trong trường hợp viêm vùng chậu mãn tính không đáp ứng với điều trị bằng thuốc, hoặc khi phát hiện có ổ mủ, áp-xe hay sự kết dính giữa các cơ quan vùng chậu, bác sĩ có thể chỉ định can thiệp phẫu thuật.
Phẫu thuật giúp loại bỏ các mô viêm, dẫn lưu mủ hoặc tách dính để phục hồi cấu trúc và chức năng của cơ quan sinh sản. Tuy nhiên, đây là giải pháp cuối cùng, chỉ được áp dụng khi thực sự cần thiết, bởi có thể ảnh hưởng đến tử cung, vòi trứng và khả năng sinh sản.
3. Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu là phương pháp hỗ trợ hiệu quả trong điều trị viêm vùng chậu mãn tính, đặc biệt giúp cải thiện lưu thông máu, tăng khả năng hấp thu thuốc và giảm viêm tại chỗ.
Các phương pháp vật lý trị liệu thường được sử dụng gồm:
- Sóng ngắn, sóng siêu ngắn, vi sóng
- Laser trị liệu
- Điện di ion thuốc (có thể kết hợp với một số thuốc như penicillin, streptomycin để tăng hiệu quả kháng khuẩn tại chỗ)
Lưu ý: Các phương pháp này cần được chỉ định và theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối ưu.
4. Điều trị kết hợp
Việc kết hợp các biện pháp dinh dưỡng, lối sống và chăm sóc vùng kín đúng cách sẽ giúp hỗ trợ nâng cao hiệu quả điều trị và phòng ngừa viêm vùng chậu tái phát.
- Tăng cường dinh dưỡng: Bổ sung đầy đủ các nhóm thực phẩm giàu protein, vitamin, khoáng chất (đặc biệt là vitamin C, sắt, kẽm) giúp nâng cao sức đề kháng và hỗ trợ phục hồi mô bị tổn thương.
- Nghỉ ngơi hợp lý: Tránh làm việc quá sức, căng thẳng kéo dài. Nên nghỉ ngơi nhiều hơn trong giai đoạn điều trị để cơ thể có điều kiện hồi phục tốt nhất.
- Vận động nhẹ nhàng: Thường xuyên đi bộ hoặc tập các bài thể dục nhẹ giúp tăng lưu thông máu vùng chậu, hỗ trợ làm giảm viêm và cải thiện trao đổi chất.
- Giữ gìn vệ sinh vùng kín sạch sẽ: Rửa vùng kín 1 – 2 lần/ngày bằng dung dịch vệ sinh dịu nhẹ, có pH phù hợp với sinh lý tự nhiên (3.8 – 4.5) như dung dịch vệ sinh phụ nữ Dạ Hương duy trì độ ẩm và hệ vi sinh tự nhiên của vùng kín, không thụt rửa sâu, không dùng xà phòng hoặc dung dịch có tính tẩy mạnh.
- Quan hệ tình dục an toàn: Tránh quan hệ khi đang có viêm nhiễm và nên sử dụng biện pháp bảo vệ để ngăn ngừa lây nhiễm vi khuẩn.
Đọc thêm: Một số câu hỏi thường gặp về viêm vùng chậu ở nữ giới
Kết luận:
Viêm vùng chậu mãn tính nếu không điều trị kịp thời có thể gây biến chứng nặng nề như vô sinh, thai ngoài tử cung, đau vùng chậu kéo dài… Chị em cần chủ động theo dõi sức khỏe, thăm khám sớm, tuân thủ điều trị và duy trì lối sống lành mạnh để kiểm soát bệnh và phòng ngừa tái phát hiệu quả, bảo vệ sức khỏe sinh sản.
