Các bệnh viêm nhiễm tại đường sinh dục luôn là mối lo ngại lớn đe dọa tới sức khỏe và thiên chức làm mẹ của các chị em phụ nữ, nhất là những bà mẹ sau sinh. Một trong những dạng viêm nhiễm phụ khoa phổ biến nhất sau sinh chính là viêm phần phụ. Để tìm hiểu rõ về triệu chứng – nguyên nhân cũng như cách điều trị viêm phần phụ sau sinh, các chị em có thể tham khảo nội dung trong bài viết này.
Theo thống kê từ 2015 – 2016 tại bệnh viện Phụ sản Trung Ương, đối tượng bị viêm phần phụ chủ yếu ở bệnh nhân 20 – 40 tuổi. Phụ nữ nằm trong độ tuổi 41 – 50 có tỷ lệ viêm phần phụ khá cao chiếm 32,6%, thường vào viện với các triệu chứng nhiễm trùng rầm rộ.
Tại sao sau khi sinh mẹ bỉm sữa dễ bị viêm phần phụ?
Sau vượt cạn thành công, cơ thể người mẹ gặp rất nhiều thay đổi lớn, nhất là ở vùng sinh dục. Tử cung giãn rộng hơn, sản dịch tiết ra nhiều khiến cho vùng âm hộ luôn trong tình trạng ẩm ướt, bí bách. Đây chính là điều kiện thuận lợi để các loại vi khuẩn gây hại sinh sôi.
Nếu không chú trọng đến khâu chăm sóc và vệ sinh vùng kín khoa học thì rất dễ bị viêm nhiễm. Vi khuẩn có thể di chuyển ngược dòng từ âm đạo lan đến các cơ quan sinh dục bên trên như tử cung, vòi trứng, buồng trứng…Viêm phần phụ là thuật ngữ chỉ tình trạng viêm nhiễm phụ khoa tại vòi trứng, buồng trứng và hệ thống các dây chằng tại buồng trứng. Viêm phần phụ có thể xảy ra ở một hoặc hai bên buồng trứng. 90% viêm phần phụ thường chỉ khu trú tại vòi trứng.
Các vi khuẩn gây bệnh viêm phần phụ có thể là gonococci, staphylococci, streptococci, v.v., nhưng phổ biến nhất phải kể đến là trùng roi, vi khuẩn lậu và chlamydia.
Viêm phần phụ có thể phát triển sau khi sinh từ một tình trạng viêm nhiễm phụ khoa sẵn có trong thai kỳ hoặc trước khi phụ nữ mang thai. Những chị em có tiền sử tái phát viêm phụ khoa nhiều lần thì dễ bị viêm vùng chậu, viêm phần phụ. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm phần phụ đó là:
- Quan hệ tình dục không an toàn, quan hệ tình dục quá sớm sau khi sinh, không sử dụng các biện pháp bảo vệ trong quan hệ tình dục.
- Vệ sinh cá nhân chưa khoa học và đúng cách.
- Đã từng thực hiện các thủ thuật phụ khoa như nạo phá thai, đặt vòng tránh thai trước đây…
- Có tiền sử viêm nhiễm phụ khoa trước đây.
Mối nguy hiểm của viêm phần phụ sau sinh
Viêm phần phụ không được điều trị triệt để có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: viêm phúc mạc đáy chậu, áp xe phần phụ, áp xe buồng trứng, viêm tấy lan tỏa đáy chậu, viêm phúc mạc toàn thể.
Do bị viêm phần phụ lâu ngày, không được điều trị dứt điểm nên các chức năng của buồng trứng bị suy giảm. Điều đó ảnh hưởng tới quá trình phóng noãn, trứng không thể trưởng thành hoặc rụng đúng thời điểm, gây ra rối loạn kinh nguyệt và khó thụ thai. Theo thống kê, cứ 5 phụ nữ bị viêm phần phụ thì có 1 người bị vô sinh. Nếu viêm nhiễm xảy ra ở vòi trứng, phụ nữ có thể phải đối mặt với rủi ro mang thai ngoài tử cung sau này.
Không những vậy, bệnh nhân bị viêm phần phụ mãn tính lâu năm sẽ phải sống chung với những cơn đau vùng chậu trong thời gian dài. Đau vùng chậu kinh niên là bệnh đã được điều trị khỏi, không còn tình trạng nhiễm trùng vùng chậu. Vi khuẩn được tiêu diệt nhưng những tổn thương trước đây không hồi phục được tạo ra các màng dây dính trong vùng chậu gây ra cơn đau, đau kéo dài có thể vài tháng thậm chí vài năm. Dùng thuốc giảm đau không bớt, phải cắt bỏ dây dính, tử cung, buồng trứng để loại bỏ cơn đau.
Biểu hiện của viêm phần phụ ở phụ nữ sau sinh
Viêm phần phụ có 2 dạng chính là viêm cấp tính và viêm mãn tính. Viêm phần phụ cấp tính thường là những đợt bùng phát bệnh với nhiều triệu chứng rầm rộ, bệnh nhân rất khó chịu. Khi không được điều trị dứt điểm, viêm phần phụ cấp sẽ chuyển thành dạng mãn tính. Khi hình thái mãn tính bùng phát sẽ gây nên hình thái bán cấp. Viêm phần phụ cấp tính, thường có dấu hiệu như là:
- Đau vùng chậu dữ đội, nhất là đau ở bên có viêm nhiễm, ấn vào thấy cảm giác đau rõ rệt hơn.
- Lên cơn sốt cao, rét run người.
- Khí hư ra nhiều, có mùi hôi, màu sắc bất thường.
- Có thể buồn nôn hoặc nôn.
- Rối loạn tiểu tiện.
- Khám bụng thấy đề kháng bụng vùng dưới, nhưng không co cứng thành bụng. Phần phụ sưng nề, đỏ, đau.
Viêm vùng chậu mãn tính, thường có dấu hiệu như là:
- Đau tại vùng chậu, cơn đau lúc âm ỉ lúc dữ đội, đặc biệt hay đau khi di chuyển nhiều, lao động nặng nhọc.
- Sốt nhẹ hoặc không sốt.
- Rối loạn kinh nguyệt (ra máu bất thường giữa kỳ kinh, rong kinh), khoảng 50% trường hợp có biểu hiện này.
- Âm đạo thấy có khối nề cạnh tử cung, ấn đau.
Điều trị viêm phần phụ ở phụ nữ sau sinh
Viêm phần phụ dạng cấp tính thường được điều trị bằng phối hợp kháng sinh liều cao. Phụ nữ sau sinh là đối tượng đặc biệt, nên dù điều trị bất kỳ bệnh gì có sử dụng kháng sinh đều phải thận trọng. Thuốc vẫn có thể đi theo tuyến sữa vào tới cơ thể của em bé và ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ.
Nếu viêm phần phụ chuyển sang mạn, tái phát nhiều lần hoặc biến chứng nguy hiểm thì cần can thiệp ngoại khoa.
Phẫu thuật nội soi trong điều trị viêm phần phụ rất có giá trị trong đánh giá và xử trí tổn thương cũng như tìm được tác nhân gây viêm phần phụ chính xác góp phần chẩn đoán và tiên lượng tốt cho bệnh nhân đặc biệt là những bệnh nhân còn nhu cầu sinh đẻ. Tại bệnh viện Phụ Sản Trung Ương từ năm 2007 – 2010 trong 425 trường hợp viêm phần phụ có 129 ca phải điều trị bằng mổ nội soi chiếm 30,35%.
Làm gì để hạn chế nguy cơ bị viêm phần phụ sau sinh
Âm đạo, tử cung phục hồi khá chậm sau thời gian sinh nở, do đó chị em cần chăm sóc thật đặc biệt để tránh bị viêm phần phụ nói riêng cũng như các bệnh viêm nhiễm phụ khoa khác nói chung. Vì vậy, các chị em có thể lưu ý một số điều sau:
1 – Vệ sinh vùng kín đúng cách, luôn đảm bảo vùng nhạy cảm được sạch sẽ, khô thoáng. Không thụt rửa âm đạo khi chưa có hướng dẫn và sự cho phép của bác sĩ chuyên khoa.
2 – Không sử dụng xà phòng để vệ sinh vùng kín. Hãy chọn và sử dụng dung dịch vệ sinh phụ nữ có thành phần dịu nhẹ cùng độ pH phù hợp với sinh lý âm đạo.
3 – Thay băng vệ sinh và rửa vùng kín thường xuyên trong những ngày có sản dịch. Mặc đồ lót có chất liệu co giãn, thấm hút tốt để giảm bí bách, tránh viêm nhiễm.
4 – Kiêng quan hệ tình dục ít nhất từ 6 – 8 tuần sau sinh (với chị em đẻ mổ thì tốt nhất là kiêng sau 3 tháng), không nên quan hệ tình dục quá sớm khi vết rạch tầng sinh môn chưa lành, phụ nữ vẫn còn ra sản dịch. Sau thời gian kiêng cữ, cần tuân thủ quan hệ tình dục an toàn để tránh lây các nhiễm các bệnh qua đường tình dục.
5 – Khi thực hiện các thủ thuật phụ khoa như là đặt vòng tránh thai, cần chọn lựa cơ sở uy tín để đảm bảo bác sĩ thực hiện đúng quy trình, dụng cụ thực hiện vô trùng.
Viêm phần phụ sau sinh có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, tâm lý cũng như khả năng sinh sản của nhiều chị em phụ nữ. Các biểu hiện của bệnh khá mơ hồ, nên nếu không chú tâm theo dõi và chủ động đi khám, bạn có thể bỏ qua cơ hội được điều trị khi bệnh còn ở thể nhẹ. Chính vì thế, nhằm ngăn chặn biến chứng kịp thời cũng như sự tiến triển của bệnh, thì mỗi mẹ bỉm sữa nên chủ động kiểm tra sức khỏe phụ khoa cứ 3 – 6 tháng/ lần để kịp thời phát hiện những bất thường về đường sinh dục, có hướng điều trị hiệu quả.
⇒ Xem thêm: Tìm hiểu về viêm phần phụ ở bà bầu
Dạ Hương – chìa khóa giúp phụ nữ bảo vệ vùng kì quan trước mầm mống của viêm nhiễm
Vệ sinh vùng kín không đúng cách là một trong những sai lầm tai hại khiến chị em dễ bị viêm nhiễm phụ khoa, phần phụ tấn công bởi vi khuẩn gây hại. Vì thế, giữ cho vùng kín thoáng sạch, ngăn chặn viêm nhiễm là điều hết sức cần thiết.
Các chị em nên rèn luyện thói quen rửa vùng kín mỗi ngày/ lần với dung dịch vệ sinh có độ pH phù hợp với âm đạo, có các thành phần dịu nhẹ, phù hợp với sinh lý phụ nữ Á Đông.
Gần 20 năm qua, Dung dịch vệ sinh phụ nữ Dạ Hương vẫn được hàng triệu chị em đặt trọn niềm tin trong công cuộc “chăm sóc và bảo vệ sức khỏe khu vực nhạy cảm”. Công thức Dạ Hương được nghiên cứu, xây dựng dưới sự tham vấn của các Bác sỹ chuyên khoa Phụ sản và các Dược sỹ chuyên ngành bào chế.
Thành phần cốt lõi của sản phẩm là các loại thảo dược thiên nhiên thuần khiết nhất từ lô hội, lá trà xanh, lá dâu tằm cho đến vitamin E, muối khoáng tinh khiết. Công thức sản phẩm được xây dựng với sự kết hợp tỷ lệ nguyên liệu hoàn hảo, giúp chị em làm sạch vùng kín nhẹ nhàng, loại bỏ mùi hôi, dưỡng da và ngăn ngừa viêm ngứa. Dạ Hương được sử dụng để hỗ trợ trong các phác đồ điều trị Viêm âm đạo, viêm âm hộ, ngứa âm hộ, huyết trắng…
Đặc biệt, năm 2018, Dạ Hương được cải tiến tối ưu, bổ sung thêm chiết xuất Dâu tằm, Collagen và Vitamin B3 giúp dưỡng da và hỗ trợ ngăn ngừa lão hóa vùng kín từ đó giúp chăm sóc và bảo vệ vùng kín toàn diện.
Dung dịch vệ sinh phụ nữ Dạ Hương chính hãng được sản xuất và phân phối trực tiếp tại Công ty TNHH Dược phẩm Hoa Linh. Từ năm 2010, Dạ Hương sử dụng công nghệ dán nhãn chai mới: Công nghệ ép nhiệt tiên tiến, tựu động giúp nhãn được dán chặt, không thể bóc bằng tay, chống hàng nhái hàng giả. Dạ Hương tin rằng, mang đến cho phụ nữ những giá trị chân thực nhất, an lành nhất bằng sự tận tâm và thấu hiểu là điều cốt lõi để vững vàng ở vị thế số 1 trên thị trường.