Viêm phần phụ xảy ra khá phổ biến ở phụ nữ sau sinh, khiến sức khỏe và tâm lý của mẹ bị ảnh hưởng không nhỏ. Vậy tại sao phụ nữ sau sinh lại dễ bị viêm phần phụ? Tình trạng này có nguy hiểm hay không và điều trị bằng cách nào? Hãy cùng Dạ Hương tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Mục lục
Sơ lược về viêm phần phụ sau sinh
Viêm phần phụ sau sinh là tình trạng nhiễm trùng xảy ra ở các cơ quan quanh tử cung như vòi trứng, buồng trứng và dây chằng. Bệnh có thể ảnh hưởng một bên hoặc cả hai bên phần phụ, trong đó đa số trường hợp viêm tập trung tại vòi trứng.
Đây là một dạng viêm nhiễm phụ khoa nghiêm trọng sau sinh, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể lan rộng gây viêm vùng chậu, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của người mẹ.
Vì sao phụ nữ dễ bị viêm phần phụ sau sinh?
Sau sinh, cơ thể người mẹ trải qua nhiều thay đổi lớn, đặc biệt là ở cơ quan sinh dục – nơi rất dễ bị tổn thương nếu không được chăm sóc đúng cách. Tử cung lúc này đang trong quá trình co hồi, sản dịch vẫn tiếp tục tiết ra, khiến vùng âm hộ luôn ẩm ướt và bí bách. Đây chính là môi trường lý tưởng để vi khuẩn có hại sinh sôi và tấn công.
Thêm vào đó, hệ miễn dịch của phụ nữ sau sinh thường suy yếu, khiến cơ thể khó chống lại các tác nhân gây viêm. Nếu không chú trọng vệ sinh cá nhân đúng cách, vi khuẩn dễ dàng xâm nhập từ âm đạo, rồi lan ngược lên tử cung, vòi trứng và buồng trứng, gây viêm phần phụ.
Một số vi khuẩn thường gặp gây viêm phần phụ sau sinh bao gồm: vi khuẩn lậu (Gonococcus), Chlamydia, trùng roi Trichomonas, tụ cầu (Staphylococcus) và liên cầu (Streptococcus).
Dưới đây là các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ viêm phần phụ sau sinh:
- Quan hệ tình dục quá sớm sau sinh, khi vùng kín chưa hồi phục hoàn toàn.
- Không sử dụng biện pháp bảo vệ khi quan hệ, dễ dẫn đến lây nhiễm vi khuẩn gây bệnh.
- Vệ sinh vùng kín không đúng cách, thụt rửa sâu hoặc dùng sản phẩm không phù hợp.
- Tiền sử viêm nhiễm phụ khoa trước hoặc trong thai kỳ.
- Từng can thiệp thủ thuật phụ khoa như nạo phá thai, đặt vòng tránh thai… làm tổn thương đường sinh dục.
Dấu hiệu nhận biết viêm vùng chậu sau sinh
Viêm phần phụ sau sinh thường diễn tiến qua 2 giai đoạn: cấp tính và mãn tính. Mỗi giai đoạn có biểu hiện khác nhau, tùy thuộc vào mức độ viêm và phản ứng của cơ thể.
1. Triệu chứng viêm phần phụ cấp tính
Đây là giai đoạn bệnh bùng phát với triệu chứng rầm rộ và dễ nhận biết:
- Đau vùng chậu dữ dội, nhất là ở bên có phần phụ bị viêm, đau rõ hơn khi ấn vào.
- Sốt cao, rét run, cơ thể mệt mỏi, có thể kèm buồn nôn hoặc nôn.
- Khí hư ra nhiều, có mùi hôi, màu vàng hoặc xanh, dạng mủ.
- Tiểu buốt, tiểu rắt, rối loạn tiểu tiện.
- Khi khám: Ấn vào bụng dưới thấy đau nhưng không co cứng thành bụng. Vùng phần phụ sưng, đỏ, đau rõ.
2. Triệu chứng viêm phần phụ mãn tính
Viêm phần phụ mãn tính thường xuất hiện khi tình trạng viêm cấp không được điều trị dứt điểm. Bệnh kéo dài, tái đi tái lại và gây ảnh hưởng đến chất lượng sống:
- Đau âm ỉ vùng chậu, đôi khi đau tăng khi vận động nhiều, đứng lâu hoặc làm việc nặng.
- Rối loạn kinh nguyệt: có thể ra máu giữa kỳ, rong kinh hoặc chu kỳ không đều.
- Sốt nhẹ hoặc không sốt, nhưng cơ thể thường xuyên mệt mỏi.
- Khi khám có thể sờ thấy khối nề cạnh tử cung, ấn vào sẽ thấy đau.
Viêm phần phụ sau sinh có nguy hiểm không?
Viêm phần phụ sau sinh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản và chất lượng cuộc sống của người phụ nữ.
1. Gây nhiễm trùng nghiêm trọng
Khi viêm lan rộng, người bệnh có thể gặp các biến chứng như:
- Áp xe phần phụ, áp xe buồng trứng
- Viêm phúc mạc đáy chậu, viêm tấy lan tỏa đáy chậu
- Viêm phúc mạc toàn thể – biến chứng nguy hiểm, đe dọa tính mạng nếu không xử lý kịp thời.
2. Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản
Viêm kéo dài khiến buồng trứng suy giảm chức năng, ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng, dễ gây:
- Rối loạn kinh nguyệt
- Khó thụ thai hoặc vô sinh
- Mang thai ngoài tử cung
3. Gây đau vùng chậu mạn tính
Ngay cả khi viêm nhiễm đã được điều trị khỏi, một số phụ nữ vẫn phải đối mặt với tình trạng đau vùng chậu kéo dài do hình thành màng dính trong ổ bụng và vùng chậu, dẫn đến:
- Gây đau âm ỉ, kéo dài nhiều tháng đến nhiều năm
- Không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường
- Nặng hơn có thể phải can thiệp phẫu thuật (cắt dây dính, thậm chí cắt tử cung hoặc buồng trứng).
Điều trị viêm phần phụ ở phụ nữ sau sinh
Tùy theo mức độ viêm nhiễm, tổn thương, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Cụ thể:
1. Sử dụng thuốc
Trong đa số trường hợp viêm phần phụ sau sinh, điều trị nội khoa bằng thuốc là lựa chọn đầu tiên. Phác đồ thường bao gồm:
- Kháng sinh: Thuốc có thể được dùng dưới dạng uống, tiêm tĩnh mạch hoặc đặt âm đạo. Việc dùng thuốc cần đảm bảo đúng liều lượng, thời gian theo chỉ định, không tự ý ngừng thuốc, ngay cả khi triệu chứng đã thuyên giảm.
- Thuốc giảm đau, hạ sốt: Nếu mẹ có các biểu hiện như sốt, đau bụng dưới, bác sĩ có thể kê thêm thuốc giảm đau, hạ sốt.
2. Can thiệp ngoại khoa
Trường hợp viêm phần phụ diễn tiến nặng, kéo dài, không đáp ứng thuốc hoặc có nguy cơ biến chứng, bác sĩ có thể chỉ định can thiệp ngoại khoa. Cụ thể:
- Nạo buồng tử cung: Trong trường hợp có sót nhau, mô hoại tử hoặc dịch mủ gây viêm lan rộng, thủ thuật này giúp loại bỏ ổ viêm và giảm nguy cơ nhiễm trùng nặng.
- Phẫu thuật nội soi hoặc mổ hở: Trường hợp xuất hiện áp xe buồng trứng, dính vòi trứng, hoặc tổn thương nặng, phẫu thuật sẽ giúp xử lý triệt để ổ viêm, giải phóng dính và bảo tồn chức năng sinh sản. Nội soi thường là lựa chọn ưu tiên do ít xâm lấn, hồi phục nhanh.
3. Kết hợp chăm sóc tại nhà
Song song với điều trị y tế, việc chăm sóc tại nhà đóng vai trò hỗ trợ quan trọng trong quá trình hồi phục:
- Vệ sinh vùng kín sạch sẽ mỗi ngày bằng nước sạch hoặc dung dịch có độ pH phù hợp. Tránh dùng các sản phẩm tẩy rửa mạnh hoặc thụt rửa sâu.
- Kiêng quan hệ tình dục cho đến khi khỏi hẳn để tránh tái nhiễm hoặc tổn thương thêm.
- Ăn uống lành mạnh, đủ chất, bổ sung rau xanh, vitamin, uống đủ nước và nghỉ ngơi hợp lý để nâng cao sức đề kháng.
- Hạn chế thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, chất kích thích như rượu, cà phê vì chúng có thể làm nặng thêm tình trạng viêm.
Viêm phần phụ sau sinh có chữa khỏi được không?
Trong hầu hết các trường hợp, nếu bệnh được phát hiện ở giai đoạn cấp tính, điều trị bằng kháng sinh và chăm sóc đúng cách sẽ giúp kiểm soát viêm nhiễm, phục hồi hoàn toàn.
Tuy nhiên, khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn mãn tính hoặc có biến chứng (áp xe, dính phần phụ, vô sinh…), việc điều trị sẽ khó khăn và mất nhiều thời gian hơn, thậm chí cần can thiệp ngoại khoa.
Để đảm bảo an toàn, hiệu quả khi điều trị viêm phần phụ sau sinh, chị em cần lưu ý:
- Tuyệt đối không tự điều trị tại nhà hoặc dùng thuốc theo kinh nghiệm. Mọi phương pháp điều trị cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ.
- Tái khám đúng lịch hẹn để kiểm tra mức độ hồi phục và điều chỉnh phác đồ nếu cần.
- Nếu có dấu hiệu bất thường như sốt cao, đau tăng, khí hư hôi nhiều, cần đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt.
Gợi ý phòng ngừa viêm phần phụ sau sinh
Sau sinh, vùng kín còn tổn thương, sản dịch tiết nhiều, dễ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển gây viêm phần phụ. Để ngăn ngừa, chị em cần lưu ý:
- Vệ sinh vùng kín đúng cách: Rửa nhẹ nhàng hằng ngày bằng dung dịch vệ sinh có độ pH phù hợp, không thụt rửa sâu.
- Giữ vùng kín khô thoáng: Thay băng vệ sinh thường xuyên, chọn đồ lót cotton thấm hút.
- Kiêng quan hệ tình dục tối thiểu 6 – 8 tuần sau sinh, dùng biện pháp bảo vệ an toàn khi quan hệ trở lại.
- Lựa chọn cơ sở y tế uy tín khi đặt vòng hoặc can thiệp phụ khoa.
- Khám phụ khoa định kỳ 3 – 6 tháng/lần để phát hiện sớm viêm nhiễm.
Ngoài ra, để giữ cho vùng kín luôn sạch sẽ, khô thoáng và ngăn ngừa viêm nhiễm sau sinh, chị em có thể sử dụng thêm Dung dịch vệ sinh phụ nữ Dạ Hương – sản phẩm được hàng triệu phụ nữ tin dùng suốt 25 năm qua.
Với chiết xuất chủ yếu từ thảo dược tự nhiên, dung dịch vệ sinh phụ nữ Dạ Hương giúp làm sạch nhẹ nhàng, khử mùi, hỗ trợ duy trì độ ẩm và ngăn ngừa viêm nhiễm hiệu quả, đặc biệt phù hợp với sinh lý phụ nữ Á Đông.
Ưu điểm nổi trội:
- Độ pH phù hợp, bảo vệ môi trường tự nhiên vùng kín
- Không xà phòng, không gây kích ứng, an toàn cho phụ nữ mang thai, sau sinh
- Đa dạng sản phẩm đáp ứng nhu cầu chăm sóc hàng ngày, kỳ kinh nguyệt, sau sinh…
Xem chi tiết các dòng sản phẩm Dạ Hương TẠI ĐÂY.
