Viêm phụ khoa mãn tính: Nguyên nhân, dấu hiệu và điều trị

Viêm phụ khoa mãn tính tái đi tái lại nhiều lần, khó điều trị dứt điểm và dễ gây biến chứng nếu không được kiểm soát sớm. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và hướng điều trị hiệu quả.

Viêm phụ khoa mãn tính là gì?

Viêm phụ khoa mãn tính là tình trạng viêm nhiễm ở cơ quan sinh dục nữ kéo dài dai dẳng, thường tái phát nhiều lần trong năm (trên 4 lần/năm) và rất khó điều trị dứt điểm.

Đây là giai đoạn mà bệnh đã trở nặng, điều trị không triệt để hoặc người bệnh chủ quan không điều trị sớm, dẫn đến viêm kéo dài, dễ lan rộng và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.

Các bệnh lý phụ khoa thường gặp trong giai đoạn mãn tính gồm:

• Viêm âm đạo
• Viêm lộ tuyến cổ tử cung
• Viêm phần phụ (vòi trứng, buồng trứng).

Nguyên nhân gây viêm phụ khoa mãn tính

Viêm phụ khoa mãn tính thường bắt nguồn từ nhiều yếu tố kết hợp, trong đó phổ biến nhất là điều trị không triệt để, vệ sinh sai cách hoặc suy giảm miễn dịch. Cụ thể:

Viêm phụ khoa cấp tính không điều trị đúng cách

Nhiều chị em sau khi bị viêm phụ khoa cấp tính có thể chủ quan, không điều trị dứt điểm, dẫn đến bệnh tái đi tái lại. Một số sai lầm thường gặp gồm:

• Ngưng điều trị sớm: Tự ý dừng thuốc khi triệu chứng thuyên giảm, trong khi tác nhân gây bệnh vẫn chưa được loại bỏ hoàn toàn.
• Dùng thuốc sai cách: Dùng sai thuốc, không đủ liều, hoặc không theo đúng chỉ định bác sĩ khiến vi khuẩn/nấm nhờn thuốc, tăng nguy cơ kháng thuốc.

Vệ sinh vùng kín sai cách

Thói quen vệ sinh không đúng không chỉ gây khó chịu mà còn tạo điều kiện cho tác nhân gây bệnh phát triển. Một số hành vi dễ gây viêm kéo dài bao gồm:

• Lạm dụng dung dịch vệ sinh có tính sát khuẩn mạnh: Làm mất cân bằng pH âm đạo, diệt lợi khuẩn bảo vệ.
• Thụt rửa sâu âm đạo: Làm tổn thương niêm mạc, đẩy vi khuẩn từ ngoài vào trong.
• Mặc đồ lót ẩm ướt, bó sát: Tạo môi trường ẩm nóng, thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi.
• Sử dụng băng vệ sinh kém chất lượng hoặc không thay thường xuyên: Làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn vùng kín.

Thực hiện các thủ thuật y tế không đảm bảo

Việc can thiệp y tế tại các cơ sở kém chất lượng có thể là nguyên nhân khiến bệnh dai dẳng, khó điều trị. Bao gồm:

• Nạo hút thai, đặt vòng, đốt lộ tuyến… thực hiện trong điều kiện không đảm bảo vô trùng.
• Khám chữa phụ khoa tại địa chỉ không uy tín, dẫn đến nhiễm trùng, biến chứng và tái viêm nhiều lần.

Suy giảm miễn dịch và rối loạn nội tiết

Sức khỏe tổng thể của người phụ nữ ảnh hưởng rất lớn đến khả năng phục hồi sau viêm phụ khoa. Cụ thể:

• Suy giảm miễn dịch do bệnh lý mạn tính (tiểu đường), dùng thuốc ức chế miễn dịch (như corticoid), hoặc trong giai đoạn sau sinh.
• Rối loạn nội tiết tố nữ, đặc biệt là khi nồng độ estrogen suy giảm ở phụ nữ mãn kinh hoặc sau sinh khiến niêm mạc âm đạo mỏng, dễ bị viêm nhiễm.
• Căng thẳng, stress, thiếu ngủ và dinh dưỡng kém cũng góp phần làm suy yếu sức đề kháng, khiến viêm dễ tái phát.

Quan hệ tình dục không an toàn

Quan hệ tình dục không an toàn không chỉ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục mà còn khiến tình trạng viêm tái đi tái lại do:

• Lây nhiễm chéo từ bạn tình: Nếu bạn tình đang mắc các bệnh như nấm Candida, Chlamydia, lậu, vi khuẩn tạp… thì nguy cơ lây nhiễm sang nữ giới rất cao.
• Quan hệ khi đang bị viêm: Khi vùng kín chưa phục hồi, việc quan hệ khiến niêm mạc bị tổn thương nặng thêm, dễ lan rộng viêm nhiễm lên tử cung – vòi trứng.
• Không vệ sinh sau quan hệ: Việc không vệ sinh sạch sẽ vùng kín sau khi quan hệ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
• Tần suất quan hệ quá nhiều hoặc thô bạo: Gây tổn thương niêm mạc âm đạo, làm suy giảm hàng rào bảo vệ tự nhiên của vùng kín.

Dấu hiệu nhận biết viêm phụ khoa mãn tính

Viêm phụ khoa mãn tính thường âm thầm và dai dẳng, với các triệu chứng kéo dài, tái phát nhiều lần trong năm. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến mà chị em cần đặc biệt lưu ý:

Khí hư bất thường

Một trong những biểu hiện sớm và rõ ràng nhất chính là tình trạng khí hư ra nhiều kéo dài, không cải thiện dù đã vệ sinh sạch sẽ hoặc từng điều trị:

• Khí hư ra nhiều, liên tục khiến vùng kín luôn trong tình trạng ẩm ướt.
• Màu sắc bất thường: trắng đục, vàng, xanh hoặc nâu, có thể lẫn máu.
• Mùi hôi khó chịu, tanh nồng hoặc chua, không hết ngay cả sau khi tắm rửa.
• Tính chất khí hư thay đổi: có thể loãng như nước, vón cục như bã đậu, hoặc đặc dính như keo.

Vùng kín ngứa ngáy kéo dài

Triệu chứng ngứa thường kéo dài và tái phát nhiều lần, không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mà còn gây mất tự tin:

• Cảm giác ngứa ngáy, châm chích, đặc biệt tăng vào ban đêm.
• Có thể đi kèm đau rát khi đi tiểu, vệ sinh hoặc trong kỳ kinh nguyệt.
• Nhiều người có thói quen gãi sẽ khiến vùng kín tổn thương, sưng tấy, trầy xước và nhiễm trùng nặng hơn.

Đau rát khi quan hệ tình dục

Viêm mãn tính khiến niêm mạc âm đạo dễ bị kích ứng và tổn thương, dẫn đến:

• Đau rát hoặc cảm giác khó chịu khi giao hợp.
• Có thể bị chảy máu sau quan hệ do tổn thương niêm mạc hoặc viêm lộ tuyến cổ tử cung.
• Suy giảm ham muốn tình dục vì lo sợ đau, hoặc mặc cảm với mùi hôi và khí hư ra nhiều.

Các dấu hiệu khác

Ngoài các triệu chứng điển hình như khí hư bất thường, ngứa rát hay đau khi quan hệ, viêm phụ khoa mãn tính còn đi kèm nhiều biểu hiện âm thầm khác như:

• Đau âm ỉ vùng bụng dưới hoặc vùng hông, thắt lưng: Đây là dấu hiệu cảnh báo viêm đã lan lên phần phụ như vòi trứng, buồng trứng. Cảm giác tức nặng vùng chậu có thể tăng lên khi đứng lâu, vận động mạnh.
• Tiểu buốt, tiểu rắt: Khi viêm lan sang đường tiết niệu, người bệnh có thể cảm thấy buốt rát khi đi tiểu, tiểu nhiều lần nhưng không hết, thậm chí có máu lẫn trong nước tiểu.
• Mệt mỏi kéo dài, rối loạn nội tiết: Viêm nhiễm mạn tính ảnh hưởng đến toàn thân, khiến cơ thể uể oải, chán ăn, mất ngủ. Đồng thời, nội tiết tố có thể bị rối loạn, dẫn đến rong kinh, trễ kinh hoặc vô kinh.

Đây là những dấu hiệu cho thấy viêm phụ khoa mãn tính đang ngày càng nặng và lan rộng.

Viêm phụ khoa mãn tính có nguy hiểm không?

Nếu không được điều trị sớm và đúng cách, tình trạng viêm phụ khoa mãn tính có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như:

• Nguy cơ vô sinh – hiếm muộn: Vi khuẩn, nấm lan lên vòi trứng gây tắc, cản trở thụ tinh.
• Mang thai ngoài tử cung: Ống dẫn trứng viêm hẹp làm phôi bám sai vị trí.
• Ung thư cổ tử cung: Viêm lộ tuyến kéo dài dễ nhiễm HPV, tiến triển loạn sản.
• Ảnh hưởng tâm lý – hạnh phúc gia đình: Đau khi quan hệ, khí hư hôi khiến phụ nữ tự ti.

Điều trị viêm phụ khoa mãn tính như thế nào?

Việc điều trị viêm phụ khoa mãn tính thường phức tạp và cần nhiều thời gian hơn nhiều so với giai đoạn cấp tính.

Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

Dùng kháng sinh và thuốc đặt âm đạo kéo dài

Đây là phương pháp điều trị nền tảng giúp tiêu diệt tác nhân gây bệnh tại chỗ:

• Thuốc chống nấm nhóm Azole như Clotrimazole, Fluconazole thường được sử dụng trong 7 – 14 ngày đối với trường hợp nhiễm nấm Candida tái đi tái lại.
• Kết hợp kháng khuẩn Metronidazole trong trường hợp viêm do trùng roi hoặc tạp khuẩn kèm theo. Sự kết hợp này giúp kiểm soát đồng thời nhiều tác nhân gây viêm.

Dùng thuốc uống đa liều

Đối với các trường hợp nhiễm nấm tái đi tái lại nhiều lần (đặc biệt với viêm âm đạo do nấm), bác sĩ có thể chỉ định phác đồ điều trị bằng thuốc uống:

• Fluconazole 150 mg đường uống, uống liều đầu tiên, sau đó lặp lại sau 3 ngày và 7 ngày.

Lưu ý: Phác đồ này không áp dụng cho phụ nữ mang thai và cần có sự theo dõi y tế chặt chẽ.

Điều trị kết hợp

Một số phương pháp hỗ trợ dưới đây cũng được áp dụng trong một số trường hợp để giúp phục hồi niêm mạc và ngăn ngừa tái phát:

• Chiếu laser, đốt điện hoặc áp lạnh cổ tử cung: Áp dụng với trường hợp viêm lộ tuyến kéo dài không đáp ứng điều trị thông thường.
• Đặt men vi sinh âm đạo: Cân bằng lại hệ vi khuẩn có lợi, ức chế vi khuẩn/nấm gây bệnh.
• Gel tái tạo pH âm đạo: Giúp phục hồi độ pH tự nhiên, duy trì môi trường sinh lý ổn định để ngăn ngừa tái viêm.

Viêm phụ khoa mãn tính có chữa dứt điểm được không?

Viêm phụ khoa mãn tính có thể được kiểm soát tốt và giảm thiểu tái phát nếu được điều trị đúng phác đồ và tuân thủ nghiêm ngặt. Tuy nhiên, việc chữa dứt điểm hoàn toàn không phải lúc nào cũng dễ dàng.

Nguyên nhân do:

• Viêm mãn tính thường liên quan đến nhiều tác nhân khác nhau như vi khuẩn, nấm, trùng roi… đồng thời có thể kèm theo yếu tố rối loạn nội tiết, suy giảm miễn dịch hoặc thói quen vệ sinh chưa đúng cách, gây khó khăn trong việc loại bỏ triệt để nguồn gây bệnh.
• Việc điều trị không triệt để, ngưng thuốc sớm, hoặc không khắc phục các nguyên nhân nền như vệ sinh, quan hệ tình dục không an toàn, rối loạn nội tiết sẽ làm bệnh dễ tái phát.
• Một số tổn thương như viêm lộ tuyến cổ tử cung cần can thiệp bằng các phương pháp hỗ trợ chuyên sâu mới có thể loại bỏ hoàn toàn.

Làm sao để kiểm soát viêm phụ khoa mãn tính hiệu quả?

Viêm phụ khoa mãn tính là một bệnh lý dễ tái phát nếu không được chăm sóc đúng cách. Để kiểm soát tốt và hạn chế tối đa nguy cơ bệnh tái phát, chị em cần lưu ý những biện pháp sau đây:

• Tuân thủ đúng phác đồ điều trị do bác sĩ chỉ định, không tự ý ngừng thuốc
• Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, không thụt rửa sâu, sử dụng dung dịch phù hợp, dịu nhẹ, an toàn, giúp duy trì độ ẩm và cân bằng hệ vi sinh vùng kín như dung dịch vệ sinh phụ nữ Dạ Hương.
• Thay quần lót thường xuyên, tránh mặc quần bó sát, giữ vùng kín luôn khô thoáng.
• Tái khám định kỳ để theo dõi, phát hiện sớm các dấu hiệu tái phát hoặc biến chứng, từ đó điều chỉnh thuốc và phương pháp phù hợp.
• Điều trị đồng thời các vấn đề nội tiết hoặc bệnh lý nền như tiểu đường, suy giảm miễn dịch (nếu có).
• Quan hệ tình dục an toàn, giữ vệ sinh trước và sau khi quan hệ.

Kết luận:

Viêm phụ khoa mãn tính là bệnh lý dai dẳng nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu điều trị đúng cách và phòng ngừa hiệu quả. Chị em nên chủ động thăm khám, tuân thủ phác đồ và chăm sóc vùng kín đúng cách để bảo vệ sức khỏe sinh sản lâu dài.