Mang thai là hành trình thiêng liêng, nhưng cũng là lúc cơ thể phụ nữ dễ trở nên nhạy cảm hơn bao giờ hết. Viêm phần phụ khi mang thai không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho cả mẹ và thai nhi nếu không được phát hiện sớm. Vậy làm sao để nhận biết và xử lý kịp thời? Cùng tìm hiểu ngay sau đây.
Mục lục
Nguyên nhân viêm phần phụ khi mang thai
Viêm phần phụ là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở các cơ quan nằm phía trên đường sinh dục, bao gồm vòi trứng, buồng trứng và các dây chằng quanh tử cung. Bệnh thường bắt nguồn từ viêm nhiễm ở âm đạo, cổ tử cung, sau đó lan ngược lên trên nên còn gọi là viêm ngược dòng.
Khi phụ nữ mang thai, sự thay đổi nội tiết tố khiến môi trường âm đạo trở nên mất cân bằng (đặc biệt là độ pH), tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm và các tác nhân gây bệnh phát triển mạnh. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, chúng có thể lan đến phần phụ, gây viêm.
Tác nhân gây bệnh chủ yếu bao gồm:
- Vi khuẩn thường trú trong đường sinh dục: E. coli, Candida, Streptococcus, Staphylococcus…
- Tác nhân lây qua đường tình dục: Chlamydia trachomatis, Neisseria gonorrhoeae (vi khuẩn lậu), Trichomonas vaginalis…
Ngoài ra, các yếu tố dưới đây cũng làm tăng nguy cơ viêm phần phụ khi mang thai:
- Quan hệ tình dục không an toàn: Không dùng bao cao su, có nhiều bạn tình.
- Vệ sinh vùng kín không đúng cách: Dùng xà phòng có độ pH không phù hợp, thụt rửa sâu vào âm đạo, không vệ sinh sạch sẽ trong thai kỳ.
- Tiền sử viêm nhiễm phụ khoa: Những chị em từng mắc viêm âm đạo, viêm cổ tử cung, viêm lộ tuyến… có nguy cơ tái phát cao khi mang thai.
- Nhiễm khuẩn từ cơ quan lân cận: Ví dụ viêm ruột thừa có thể lan sang phần phụ.
- Sinh nở nhiều lần: Âm đạo giãn rộng, khả năng co hồi kém, dễ ứ đọng dịch âm đạo – làm tăng nguy cơ viêm nhiễm ngược dòng.
- Suy giảm miễn dịch: Khi sức đề kháng yếu, cơ thể khó chống lại tác nhân gây bệnh.
- Tâm lý căng thẳng kéo dài: Có thể ảnh hưởng đến nội tiết và sức đề kháng, gián tiếp tạo điều kiện cho bệnh phát triển.
Triệu chứng viêm phần phụ khi mang thai
Viêm phần phụ ở phụ nữ mang thai thường khó phát hiện sớm do nhiều triệu chứng dễ bị nhầm lẫn với những thay đổi sinh lý trong thai kỳ. Tuy nhiên, nếu chú ý, chị em có thể nhận ra một số dấu hiệu bất thường như:
- Đau bụng dưới: Bà bầu có thể cảm thấy đau âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng bụng dưới, đau tăng khi di chuyển hoặc khi ấn vào. Đôi lúc, bác sĩ có thể sờ thấy một khối cứng khi khám. Cơn đau cũng có thể lan ra vùng lưng dưới hoặc hông do ảnh hưởng đến cơ và khớp vùng chậu.
- Sốt cao và mệt mỏi: Người bệnh có thể sốt trên 38.5 – 39 độ C, kèm theo ớn lạnh, đau nhức toàn thân, cơ thể mệt mỏi, suy nhược.
- Khí hư bất thường: Khí hư ra nhiều hơn bình thường, có màu vàng, xanh hoặc trắng đục, kèm theo mùi hôi tanh khó chịu.
- Rối loạn tiêu hóa: Mẹ bầu có thể bị buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy.
- Rối loạn tiểu tiện: Có thể xuất hiện các triệu chứng tiểu buốt, tiểu rắt do vi khuẩn lây sang đường tiết niệu.
Ngoài ra, biểu hiện viêm phần phụ khi mang thai có thể thay đổi tùy theo diễn tiến của bệnh:
- Viêm phần phụ cấp tính: Các triệu chứng thường bùng phát rầm rộ, sốt cao, đau bụng dữ dội, nôn ói, tiêu chảy… Nếu không được can thiệp sớm, có nguy cơ biến chứng nhanh.
- Viêm phần phụ mãn tính: Khi bệnh chuyển sang giai đoạn mạn tính, các triệu chứng trở nên âm ỉ, tái phát nhiều lần và có thể để lại tổn thương lâu dài tại phần phụ.
Viêm phần phụ khi mang thai có nguy hiểm không?
Viêm phần phụ khi mang thai, đặc biệt trong 3 tháng đầu, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả mẹ và thai nhi nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Đối với mẹ:
- Viêm kéo dài làm tăng nguy cơ viêm phúc mạc, vỡ ổ áp xe, thậm chí phải can thiệp phẫu thuật.
- Có thể dẫn đến biến chứng thai kỳ như dọa sảy, sinh non, đau vùng chậu kéo dài.
Đối với thai nhi:
- Vi khuẩn có thể lây truyền trong quá trình sinh thường, khiến trẻ dễ mắc viêm da, viêm phổi, viêm phế quản sau sinh.
- Thai nhi có nguy cơ chậm phát triển trong tử cung, còi xương, nhẹ cân do môi trường tử cung bị ảnh hưởng.
Vì vậy, nếu mẹ bầu có dấu hiệu nghi ngờ viêm nhiễm như đau bụng dưới, khí hư bất thường, sốt…, hãy chủ động đi khám sớm để được xử lý kịp thời.
Điều trị viêm phần phụ ở phụ nữ mang thai
Điều trị viêm phần phụ khi mang thai cần đặc biệt thận trọng vì mục tiêu không chỉ là loại bỏ viêm nhiễm mà còn phải bảo vệ an toàn cho thai nhi. Đây là một trong những thách thức lớn trong quá trình điều trị cho mẹ bầu.
1. Điều trị bằng thuốc
Bác sĩ thường chỉ định thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh. Trước khi kê đơn, mẹ bầu sẽ được làm xét nghiệm xác định loại vi khuẩn và độ nhạy với kháng sinh để lựa chọn thuốc phù hợp và an toàn nhất.
Tuy nhiên, trong 3 tháng đầu thai kỳ, việc sử dụng kháng sinh cần cực kỳ thận trọng vì đây là giai đoạn thai nhi hình thành các cơ quan quan trọng. Nếu tình trạng viêm không quá nghiêm trọng, bác sĩ có thể hoãn điều trị bằng kháng sinh và theo dõi sát sao cho đến khi có thể can thiệp an toàn hơn.
2. Dùng thuốc đặt âm đạo
Một số thuốc đặt âm đạo có độ an toàn cao vẫn có thể được dùng cho phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, do vùng âm đạo lúc này khá nhạy cảm, việc đặt thuốc có thể gây xuất huyết nhẹ nếu chạm vào các mạch máu. Vì vậy, chỉ sử dụng khi thực sự cần thiết và dưới sự chỉ định, theo dõi của bác sĩ.
3. Lưu ý khi điều trị
Để đạt hiệu quả cao và đảm bảo an toàn trong quá trình điều trị, mẹ bầu cần lưu ý:
- Tuân thủ phác đồ được bác sĩ chỉ định, dùng thuốc đúng liều lượng và thời gian khuyến nghị, không bỏ dở điều trị.
- Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hay áp dụng các mẹo dân gian khi chưa có sự chỉ định từ bác sĩ.
- Tự điều trị sai cách có thể khiến bệnh tiến triển nặng hơn, tăng nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi.
- Kiêng quan hệ tình dục trong thời gian điều trị, tránh tình trạng viêm nhiễm trở nên nặng hơn.
Biện pháp phòng ngừa viêm phần phụ khi mang thai
Để ngăn ngừa viêm phần phụ (PID) trong thai kỳ, chị em cần chủ động bảo vệ sức khỏe sinh sản ngay từ trước khi mang thai và duy trì chăm sóc đúng cách trong suốt thai kỳ.
- Quan hệ tình dục an toàn, chung thủy một bạn tình, sử dụng bao cao su để phòng tránh các bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục.
- Điều trị dứt điểm viêm nhiễm trước khi mang thai (nếu có), tránh để tình trạng kéo dài sang thai kỳ khiến điều trị gặp khó khăn.
- Duy trì khám phụ khoa định kỳ trước và trong khi mang thai để phát hiện sớm các bất thường.
- Vệ sinh vùng kín hàng ngày đúng cách 1 – 2 lần/ngày với dung dịch vệ sinh dịu nhẹ, có độ pH phù hợp. Có thể vệ sinh nhiều lần với nước sạch vào những ngày ra nhiều khí hư hoặc trong kỳ kinh nguyệt. Không thụt rửa sâu.
- Thay quần lót thường xuyên, sử dụng loại có chất liệu thông thoáng, thấm hút tốt.
Đặc biệt, nếu xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, khí hư bất thường, tiểu buốt… chị em cần đi khám và điều trị ngay, tuyệt đối không tự ý mua thuốc điều trị tại nhà vì có thể khiến bệnh nặng hơn và ảnh hưởng đến thai nhi.
☛ Xem chi tiết: Hướng dẫn vệ sinh vùng kín đúng cách ở bà bầu
Dạ hương – Giải pháp vệ sinh vùng kín dịu nhẹ cho mẹ bầu
Khi mang thai, vùng kín dễ ẩm ướt và mất cân bằng pH, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây viêm phần phụ. Vì thế, chọn dung dịch vệ sinh dịu nhẹ, lành tính là biện pháp bảo vệ hiệu quả cho mẹ bầu.
Dạ Hương là thương hiệu dung dịch vệ sinh phụ nữ uy tín trong suốt hơn 20 năm qua với nhiều dòng sản phẩm phù hợp với sinh lý phụ nữ Á Đông, an toàn cho phụ nữ mang thai và sau sinh:
- Dạ Hương Tươi Mới: Dành cho mọi độ tuổi, giúp làm sạch, khử mùi, cân bằng pH và dưỡng sáng vùng kín.
- Dạ Hương Pharma: Chăm sóc chuyên sâu, có 2 loại: Total Care (cân bằng vi sinh, ngừa viêm) và Moisturizing (dưỡng ẩm, mềm da).
- Dạ Hương Daily Fresh: Công nghệ hiện đại, có 3 phiên bản: Total Care (chăm sóc toàn diện), Moisture (dưỡng ẩm sâu), Dịu nhẹ (cho da nhạy cảm, mẹ bầu, sau sinh).
Với công thức chủ yếu từ thảo dược tự nhiên như lô hội, cúc la mã, trầu không, collagen, vitamin E và acid lactic, các sản phẩm Dạ Hương không chỉ làm sạch nhẹ nhàng mà còn giúp duy trì độ ẩm, cân bằng hệ vi sinh và ngăn ngừa viêm ngứa hiệu quả.
