Theo thống kê, có tới 75 – 80% phụ nữ từng bị viêm nhiễm phụ khoa ít nhất 1 lần trong đời. Đặc biệt, 85% trong số đó gặp tình trạng viêm âm đạo. Vậy viêm âm đạo là gì? Có nguy hiểm không? Điều trị bằng cách nào? Hãy cùng Dạ Hương tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!
Mục lục
Viêm âm đạo là gì?
Viêm âm đạo là tình trạng âm đạo bị viêm nhiễm do vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng hoặc mất cân bằng hệ vi sinh. Đây là bệnh phụ khoa phổ biến, ước tính 70 – 80% phụ nữ từng mắc ít nhất một lần trong đời.
Điểm đáng lo ngại là nhiều chị em còn rất chủ quan, khi nhận thấy các triệu chứng như ngứa rát, khí hư bất thường… thường tự mua thuốc đặt hoặc rửa bằng mẹo dân gian không đúng cách, khiến bệnh dễ tái phát và chuyển sang mạn tính.
Nguyên nhân gây viêm âm đạo
Viêm âm đạo có thể xuất phát từ nhiều tác nhân khác nhau. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp:
1. Viêm âm đạo do nấm Candida
Nấm Candida albicans là thủ phạm chính gây viêm âm đạo. Chúng vốn tồn tại sẵn ở âm đạo nhưng sẽ phát triển mạnh khi cơ thể suy yếu. Ngoài âm đạo, nấm còn gây bệnh ở miệng, da, móng hoặc gây hăm tã ở trẻ.
Đối tượng có nguy cơ cao nhiễm nấm Candida gồm:
- Phụ nữ mang thai, người mắc tiểu đường.
- Người sử dụng kháng sinh kéo dài, làm mất cân bằng hệ vi sinh âm đạo.
Mặc dù viêm âm đạo do nấm không phổ biến qua đường tình dục nhưng nếu tái phát nhiều lần, bác sĩ có thể khuyến cáo điều trị cho cả bạn tình.
2. Viêm âm đạo do vi khuẩn
Đây là nguyên nhân thường gặp nhất. Trong môi trường âm đạo bình thường, lợi khuẩn Lactobacillus chiếm ưu thế và giữ vai trò bảo vệ. Khi số lượng vi khuẩn kỵ khí tăng quá mức, sự cân bằng này bị phá vỡ, dẫn đến viêm nhiễm.
Viêm âm đạo do vi khuẩn có thể xảy ra ở bất cứ ai, ngay cả những phụ nữ chưa từng quan hệ tình dục, bé gái chưa đến tuổi dậy thì…
Nguy cơ viêm âm đạo do vi khuẩn sẽ tăng lên ở những người có quan hệ tình dục không an toàn hoặc có thói quen vệ sinh sai cách, lạm dụng dung dịch vệ sinh.
3. Viêm vùng kín do ký sinh trùng
Nguyên nhân là ký sinh trùng đơn bào vaginalis, lây truyền chủ yếu qua quan hệ tình dục.
- Ở nam giới, ký sinh trùng thường cư trú trong niệu đạo nhưng hiếm khi gây triệu chứng.
- Ở nữ giới, chúng tấn công âm đạo, gây khí hư loãng, có bọt, mùi hôi khó chịu.
- Bệnh làm tăng nguy cơ lây nhiễm các bệnh tình dục khác như lậu, giang mai, HIV.
4. Viêm âm đạo do lậu cầu khuẩn
Bệnh lậu do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae (song cầu khuẩn Gram âm) gây ra, lây truyền mạnh qua quan hệ tình dục.
Vi khuẩn này không chỉ gây viêm âm đạo mà còn có thể lan lên cổ tử cung, vòi trứng, thậm chí gây vô sinh nếu không điều trị kịp thời.
5. Viêm âm đạo do kích ứng hoặc dị ứng
Không phải trường hợp nào cũng do vi sinh vật. Một số yếu tố cơ học hoặc hóa học có thể gây viêm:
- Thụt rửa sâu âm đạo, dùng xà phòng, dung dịch có mùi hương mạnh.
- Sử dụng chất diệt tinh trùng, thuốc xịt phụ khoa.
- Dị vật sót lại trong âm đạo như tampon, giấy vệ sinh.
- Những yếu tố này gây kích ứng, viêm đỏ và tăng tiết dịch bất thường.
6. Viêm âm đạo do teo niêm mạc (thiểu dưỡng)
Thường gặp ở phụ nữ sau mãn kinh hoặc sau phẫu thuật cắt buồng trứng. Lúc này, hormone estrogen suy giảm, niêm mạc âm đạo trở nên mỏng, khô và dễ tổn thương, dẫn đến viêm kèm nóng rát, đau khi quan hệ.
7. Do vệ sinh, chăm sóc vùng kín chưa đúng cách
Thói quen vệ sinh là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe âm đạo. Nếu vệ sinh không đúng cách, nguy cơ viêm nhiễm sẽ tăng cao. Một số sai lầm thường gặp gồm:
- Vệ sinh không đều đặn hoặc qua loa, đặc biệt trong kỳ kinh nguyệt, giai đoạn sau sinh hoặc khi mang thai.
- Sử dụng dung dịch vệ sinh không phù hợp, có độ pH cao hoặc chứa nhiều hương liệu, dễ gây mất cân bằng hệ vi sinh.
- Thụt rửa sâu âm đạo khi chưa có chỉ định y khoa, làm mất lớp bảo vệ tự nhiên.
- Tắm rửa bằng nguồn nước không sạch, tiềm ẩn nhiều vi khuẩn và ký sinh trùng.
- Thủ thuật phụ khoa không đảm bảo vô trùng, có thể đưa vi khuẩn trực tiếp vào âm đạo.
Triệu chứng viêm âm đạo, âm hộ
Viêm âm đạo không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt tình dục và sức khỏe sinh sản. Các dấu hiệu có thể nhận biết bao gồm:
1. Thay đổi dịch tiết âm đạo (khí hư)
Ở trạng thái bình thường, dịch âm đạo trong hoặc trắng, hơi dai như lòng trắng trứng, có mùi tanh nhẹ. Khi bị viêm, dịch tiết thay đổi rõ rệt:
- Viêm âm đạo do vi khuẩn (Bacterial Vaginosis – BV): khí hư nhiều, loãng, màu trắng đục hoặc xám, có mùi hôi tanh như cá ươn, đặc biệt nặng mùi sau quan hệ.
- Viêm âm đạo do nấm Candida: dịch đặc, trắng vón cục như bã đậu hoặc phô mai, kèm ngứa rát dữ dội vùng kín. Đôi khi dịch có dạng lỏng nhưng vẫn gây khó chịu.
- Viêm âm đạo do Trichomonas: khí hư màu vàng xanh, loãng, có bọt li ti, mùi hôi khó chịu. Người bệnh thường có cảm giác như “có con gì bò” trong âm đạo.
2. Ngứa và kích ứng vùng kín
Ngứa rát là triệu chứng điển hình, đặc biệt trong nhiễm nấm Candida. Người bệnh có thể cảm thấy bỏng rát, sưng đỏ, nhất là khi gãi hoặc sau khi tắm rửa bằng dung dịch vệ sinh có mùi thơm mạnh.
3. Đau khi giao hợp
Niêm mạc âm đạo viêm nhiễm trở nên nhạy cảm và dễ tổn thương, làm giảm tiết dịch bôi trơn. Điều này khiến quan hệ tình dục trở nên khó khăn, gây đau, rát hoặc chảy máu nhẹ sau giao hợp.
4. Tiểu buốt, tiểu rát
Một số trường hợp, viêm âm đạo đi kèm kích ứng niệu đạo. Người bệnh thấy tiểu buốt, tiểu gắt hoặc nóng rát mỗi lần đi tiểu. Triệu chứng này dễ bị nhầm với viêm đường tiết niệu.
5. Ra máu hoặc đốm máu bất thường
Ngoài kỳ kinh, nếu xuất hiện máu hoặc dịch lẫn máu, đây có thể là cảnh báo viêm âm đạo nặng, viêm cổ tử cung hoặc các bệnh lý phụ khoa nghiêm trọng hơn.
6. Rối loạn kinh nguyệt
Một chu kỳ kinh nguyệt bình thường kéo dài từ 28 – 32 ngày, thời gian hành kinh khoảng 3 – 7 ngày. Khi mắc viêm âm đạo hoặc các bệnh viêm nhiễm phụ khoa, chu kỳ này có thể bị thay đổi bất thường:
- Kinh đến sớm hoặc muộn hơn nhiều ngày
- Máu kinh ra quá ít hoặc quá nhiều
- Chu kỳ kéo dài hơn bình thường, rong kinh, cường kinh
- Máu kinh có màu lạ: đen sẫm, vón cục hoặc có mùi hôi khó chịu…
Viêm âm đạo có nguy hiểm không?
Nhiều chị em nghĩ viêm âm đạo chỉ là bệnh “vặt”, có thể tự hết hoặc cùng lắm tự mua thuốc đặt. Tuy nhiên, nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể gây biến chứng:
- Lây lan viêm sang tử cung, vòi trứng, buồng trứng.
- Gây vô sinh – hiếm muộn do tắc vòi trứng.
- Ảnh hưởng hạnh phúc vợ chồng vì đau rát, mất tự tin khi quan hệ.
- Với phụ nữ mang thai: tăng nguy cơ sảy thai, sinh non, nhiễm trùng sơ sinh.
Đặc biệt, việc tự mua thuốc đặt có thể gây khó khăn trong việc phát hiện bệnh, đồng thời làm tăng nguy cơ kháng thuốc và nhiều tác dụng phụ khác.
Cách điều trị viêm âm đạo
Điều trị viêm âm đạo phải dựa vào nguyên nhân gây bệnh và tình trạng cụ thể của người bệnh. Bác sĩ thường chỉ định như sau:
Viêm âm đạo do nấm Candida:
- Thuốc đặt âm đạo kháng nấm: giúp tiêu diệt trực tiếp nấm tại chỗ (thường dùng 7 – 14 ngày).
- Thuốc uống kháng nấm: như Fluconazole, được chỉ định trong trường hợp nhiễm nấm tái phát hoặc nặng.
- Hỗ trợ điều trị: thay quần lót thường xuyên, dùng loại cotton thoáng khí, tránh mặc quần bó sát.
Viêm âm đạo do vi khuẩn (bacterial vaginosis):
- Kháng sinh đường uống hoặc thuốc đặt: thường dùng Metronidazole hoặc Clindamycin theo chỉ định của bác sĩ.
- Khôi phục cân bằng hệ vi sinh âm đạo: có thể kết hợp dùng men vi sinh hoặc chế phẩm chứa lợi khuẩn Lactobacillus để tái tạo môi trường âm đạo khỏe mạnh.
Viêm âm đạo do ký sinh trùng Trichomonas:
- Thuốc kháng ký sinh trùng: Metronidazole hoặc Tinidazole, dùng đường uống.
- Điều trị cho cả bạn tình: nếu chỉ điều trị cho phụ nữ thì bệnh rất dễ tái phát do lây chéo khi quan hệ.
- Kiêng quan hệ tình dục cho đến khi điều trị khỏi hoàn toàn.
Viêm âm đạo do nguyên nhân khác:
- Viêm do kích ứng, dị ứng (xà phòng, dung dịch vệ sinh, bao cao su, chất tẩy rửa…): cần ngừng tiếp xúc với tác nhân gây kích ứng và điều trị triệu chứng theo chỉ định.
- Viêm teo âm đạo sau mãn kinh: có thể dùng liệu pháp estrogen tại chỗ để cải thiện tình trạng khô rát, mỏng niêm mạc.
Lưu ý khi điều trị viêm âm đạo
Điều trị viêm âm đạo không quá phức tạp, quan trọng là chị em cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và giữ thói quen vệ sinh đúng cách:
- Vệ sinh vùng kín hàng ngày, đặc biệt trong kỳ kinh nguyệt, sau khi đi vệ sinh và quan hệ.
- Luôn giữ âm hộ khô thoáng, tránh mặc quần quá chật, thay quần lót thường xuyên.
- Băng vệ sinh cần sạch, đủ thấm, thay mới mỗi 4–5 giờ/lần.
- Tránh dùng xà phòng hoặc dung dịch tẩy mạnh, cũng không nên dùng nước ao hồ, kênh rạch để tắm rửa.
Để phòng ngừa viêm nhiễm và khử mùi hôi vùng kín, chị em nên chọn dung dịch vệ sinh phụ nữ dịu nhẹ, an toàn, pH 3.8 – 4.5 phù hợp với môi trường sinh lý âm đạo như dung dịch vệ sinh phụ nữ Dạ Hương.
Dạ Hương là lựa chọn được nhiều phụ nữ tin dùng nhờ khả năng làm sạch nhẹ nhàng mà vẫn đảm bảo duy trì độ ẩm và cân bằng pH sinh lý vùng kín, đồng thời hỗ trợ giảm ngứa, khử mùi, mang lại cảm giác thoải mái và tự tin mỗi ngày.
Kết luận:
Viêm âm đạo là bệnh lý phụ khoa phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu chị em chú ý vệ sinh đúng cách, thăm khám sớm và lựa chọn sản phẩm chăm sóc vùng kín phù hợp. Chủ động bảo vệ “cô bé” chính là cách bảo vệ sức khỏe sinh sản và hạnh phúc lâu dài.
