Bị ngứa vùng kín ở nữ phải làm sao? Nguyên nhân – Điều trị

Ngứa vùng kín có thể là dấu hiệu của việc dị ứng hoặc liên quan đến các bệnh phụ khoa. Vậy bị ngứa vùng kín ở nữ phải làm sao? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, cách xử lý và hướng điều trị phù hợp.

Tại sao nữ giới bị ngứa vùng kín?

Ngứa vùng kín là cảm giác khó chịu, châm chích hoặc ngứa ngáy xảy ra ở khu vực cơ quan sinh dục ngoài của nữ giới (gồm âm hộ và vùng xung quanh). Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi độ tuổi và mức độ ngứa có thể nhẹ hoặc nghiêm trọng.

Đây không phải là một bệnh lý, mà là triệu chứng thường gặp do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, từ đơn giản như kích ứng da đến phức tạp hơn như nhiễm trùng phụ khoa.

Nguyên nhân gây ngứa vùng kín ở nữ giới có thể bao gồm:

1. Viêm âm đạo do nấm Candida

Viêm âm đạo do nấm Candida xảy ra khi loại nấm men này phát triển quá mức trong âm đạo. Bình thường, nấm Candida tồn tại trong cơ thể mà không gây hại, nhưng khi môi trường âm đạo mất cân bằng, nấm sẽ bùng phát và gây viêm.

Dấu hiệu thường gặp:

• Ngứa ngáy âm đạo
• Niêm mạc âm đạo sưng đỏ
• Khí hư tiết ra nhiều bất thường
• Khí hư màu trắng đục, vón cục như bã đậu
• Âm đạo có mùi chua như lên men
• Đau buốt khi đi tiểu hay quan hệ tình dục (đôi khi còn chảy máu)

Những thói quen vệ sinh vùng kín thường là nguyên nhân chủ yếu khiến cho nấm men phát triển, bao gồm:

• Mặc đồ lót ẩm ướt, không thay thường xuyên
• Ít thay băng vệ sinh trong kỳ kinh
• Không vệ sinh vùng kín trước/sau khi quan hệ
• Thụt rửa sâu hoặc ngâm tắm lâu
• Dùng xà bông hoặc dung dịch vệ sinh có độ pH không phù hợp
• Tẩy, cạo lông vùng kín hoặc dùng giấy vệ sinh có hương liệu

2. Viêm âm đạo do vi khuẩn

Viêm âm đạo do vi khuẩn (bacterial vaginosis) là tình trạng mất cân bằng hệ vi sinh trong âm đạo, khi vi khuẩn có hại phát triển quá mức và lấn át lợi khuẩn. Đây là một dạng viêm âm đạo không đặc hiệu, thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.

Các triệu chứng của viêm âm đạo do vi khuẩn thường là:

• Ngứa âm đạo
• Khí hư có màu xám hoặc xanh lá cây
• Khí hư có thể loảng gần như nước hoặc quánh đặc
• Âm đạo có mùi hôi rất khó chịu
• Cảm giác nóng rát khi đi tiểu…

Nhiều phụ nữ bị viêm âm đạo do vi khuẩn những không nhận biết được điều này vì bệnh ít gây ra triệu chứng. Tuy nhiên, đây là một tình trạng nguy hiểm với phụ nữ đang mang thai. Do đó, nếu mẹ bầu bị ngứa vùng kín nghiêm trọng trong thai kì thì cần khám và khai báo chi tiết vấn đề này với bác sĩ sản khoa để được hướng dẫn điều trị đúng cách.

3. Dị ứng hoặc viêm da tiếp xúc

Viêm da tiếp xúc là tình trạng da vùng kín bị kích ứng khi tiếp xúc với các chất gây dị ứng. Triệu chứng thường gặp gồm: ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ, mụn nước.

Một số tác nhân dễ gây kích ứng:

• Bột giặt, nước xả vải
• Dung dịch vệ sinh không phù hợp
• Bao cao su (dị ứng chất bôi trơn)
• Băng vệ sinh, tampon
• Sữa tắm, xà bông, dầu gội
• Nước hoa vùng kín, gel bôi trơn, kem tẩy lông
• Quần áo chật hoặc hoạt động gây ma sát mạnh

Ngoài ra, người bị tiểu đường hoặc tiểu không kiểm soát có thể bị kích ứng vùng kín do nước tiểu.

Lưu ý: Tuyệt đối không dùng sữa tắm, xà bông để rửa vùng kín vì chúng có độ pH cao, dễ làm mất cân bằng môi trường âm đạo và gây khô rát, viêm ngứa.

4. Rận mu kí sinh ở vùng kín

Rận mu là loài ký sinh nhỏ, thường sống bám ở vùng lông mu và hút máu để tồn tại. Khi ký sinh tại vùng kín, chúng gây ngứa ngáy dữ dội, ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và tâm lý người bệnh.

Rận mu có thể lây qua tiếp xúc gần, đặc biệt qua quan hệ tình dục. Ngoài việc gây khó chịu, chúng còn có nguy cơ lây truyền một số bệnh xã hội như HIV, viêm gan, sùi mào gà…

Đáng nói, rận mu không tự biến mất, vì vậy khi nghi ngờ bị nhiễm, bạn nên đi khám và điều trị sớm theo hướng dẫn chuyên khoa để tránh biến chứng và lây lan.

5. Mắc bệnh ngoài da

Một số bệnh da liễu như hắc lào, chàm (eczema), vảy nến, rôm sảy có thể gây đỏ, ngứa và kích ứng vùng kín. Cảm giác ngứa ngáy thường dai dẳng, khiến người bệnh khó chịu, ảnh hưởng giấc ngủ và sinh hoạt.

• Chàm (Eczema): Là tình trạng viêm da cơ địa, phổ biến ở người có cơ địa dị ứng hoặc hen suyễn. Vùng da bị chàm thường xuất hiện mụn nước nhỏ, hồng nhạt, dễ vỡ, gây ngứa dữ dội và lan rộng nếu không điều trị.
• Vảy nến: Là bệnh tự miễn, khiến da tái tạo quá nhanh, tích tụ thành mảng đỏ dày, bong vảy trắng. Dù thường gặp ở đầu gối, khuỷu tay, da đầu, vảy nến cũng có thể ảnh hưởng đến vùng kín, gây ngứa dữ dội, đặc biệt vào ban đêm. Căng thẳng, chấn thương da hoặc thời tiết lạnh có thể khiến bệnh bùng phát.

6. Thay đổi nội tiết tố

Rối loạn nội tiết tố, đặc biệt là khi nồng độ estrogen giảm, có thể khiến niêm mạc âm đạo mỏng, khô và dễ kích ứng, dẫn đến ngứa ngáy vùng kín. Mặc dù không phải nguyên nhân phổ biến nhất, nhưng sự mất cân bằng nội tiết vẫn có thể làm tăng nguy cơ khó chịu, ngứa rát vùng kín và cần được lưu ý trong chăm sóc sức khỏe phụ nữ.

Tình trạng này thường gặp ở phụ nữ trong các giai đoạn: mang thai, tiền mãn kinh và mãn kinh hoặc người bị căng thẳng kéo dài.

7. Bệnh lây qua đường tình dục

Các bệnh lây truyền qua đường tình dục như sùi mào gà, mụn rộp sinh dục, lậu, chlamydia hay trùng roi Trichomonas có thể gây ngứa ngáy, nổi mụn, khí hư bất thường, kèm đau rát khi tiểu hoặc quan hệ.

8. Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc có thể gây mất cân bằng hệ vi sinh âm đạo hoặc làm niêm mạc âm đạo bị kích ứng, dẫn đến ngứa ngáy vùng kín. Những loại thuốc thường liên quan đến tình trạng này bao gồm:

• Thuốc tránh thai (ảnh hưởng nội tiết tố)
• Kháng sinh phổ rộng (làm giảm lợi khuẩn, tạo điều kiện cho nấm phát triển)
• Steroid
• Thuốc hóa trị ung thư.

Nếu gần đây bạn có sử dụng các loại thuốc trên và thấy xuất hiện ngứa âm đạo, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp.

9. Do bệnh địa y xơ cứng

Nếu bạn bị ngứa và có các đốm trắng trên vùng da âm hộ thì rất có thể bạn gặp phải một tình trạng hiếm gặp được gọi là lichen – bệnh địa y xơ cứng.

Nguyên nhân của bệnh này vẫn chưa được tìm hiểu chính xác. Nhưng nếu không điều trị sớm, vùng da bị phát ban có thể biến thành sẹo vĩnh viễn gây đau đớn trong quan hệ tình dục và làm tăng nguy cơ ung thư âm hộ.

Bị ngứa vùng kín ở nữ có nguy hiểm không?

Ngứa vùng kín không chỉ gây khó chịu, mất tự tin, ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt hằng ngày, mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe nếu không được điều trị đúng cách.

Tình trạng ngứa kéo dài có thể khiến vùng kín bị trầy xước, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây ra các bệnh viêm phụ khoa như: viêm âm hộ, viêm âm đạo, viêm vùng chậu, viêm phần phụ.

Đặc biệt, nếu phụ nữ mang thai bị viêm nhiễm, có thể làm tăng nguy cơ sinh non, thai nhẹ cân, thậm chí truyền bệnh cho con khi sinh thường. Ngoài ra, ngứa vùng kín cũng có thể liên quan đến các bệnh lây qua đường tình dục, gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản như: viêm tắc vòi trứng, buồng trứng, khó thụ thai…

Nên làm gì khi bị ngứa vùng kín?

Ngứa vùng kín là tình trạng khá phổ biến ở nữ giới và có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ thói quen vệ sinh, dị ứng, nhiễm trùng đến các bệnh lý phụ khoa. Để xử lý hiệu quả và an toàn, bạn cần biết nên làm gì khi gặp tình trạng này.

1. Chú ý vệ sinh vùng kín đúng cách

Vệ sinh không đúng có thể khiến tình trạng ngứa trở nên nặng hơn. Vì vậy, hãy lưu ý:

• Rửa vùng kín mỗi ngày bằng nước sạch hoặc dung dịch vệ sinh dịu nhẹ, có độ pH phù hợp (tốt nhất là từ 3.8–4.5).
• Không thụt rửa sâu vào âm đạo vì dễ gây mất cân bằng hệ vi sinh.
• Không sử dụng xà phòng, sữa tắm, nước hoa để vệ sinh vùng kín.
• Thấm khô sau khi vệ sinh
• Mặc đồ lót thoáng mát, chất cotton, thay đồ lót hàng ngày. Không dùng đồ ẩm ướt.

2. Theo dõi kỹ các biểu hiện

Đôi khi, ngứa chỉ là triệu chứng ban đầu. Bạn nên để ý nếu có xuất hiện thêm các dấu hiệu sau:

• Khí hư ra nhiều, có màu lạ như xanh, vàng, xám…
• Khí hư có mùi hôi khó chịu, giống như mùi cá ươn hoặc chua.
• Cảm giác rát khi tiểu tiện hoặc quan hệ tình dục.
• Niêm mạc âm đạo sưng đỏ, xuất hiện vết trầy, mụn nhỏ…

3. Thăm khám

Nếu tình trạng ngứa kéo dài hoặc nghiêm trọng, việc thăm khám sớm là rất cần thiết. Bạn nên đến cơ sở y tế nếu:

• Ngứa dai dẳng không đỡ sau vài ngày vệ sinh kỹ.
• Có mụn, phát ban, phồng rộp hoặc các vết trầy xước ở vùng kín.
• Đau rát khi quan hệ, đi tiểu buốt, âm đạo có dịch bất thường về màu sắc và mùi.

Cách điều trị ngứa vùng kín ở nữ

Để điều trị hiệu quả tình trạng ngứa vùng kín, cần xác định đúng nguyên nhân gây bệnh. Mỗi nguyên nhân sẽ có phương pháp xử lý phù hợp, bao gồm:

• Ngứa do viêm âm đạo do vi khuẩn: Được điều trị bằng các loại thuốc kháng sinh đường uống ( Metronidazole) có thể kết hợp thuốc đặt hoặc kem bôi để tiêu diệt vi khuẩn tại chỗ và giúp giảm nhanh các triệu chứng.
• Ngứa do rận mu: Dùng kem trị chấy không kê đơn để loại bỏ ký sinh trùng. Trường hợp nặng hơn có thể cần thuốc bôi đặc trị theo toa từ bác sĩ da liễu.
• Ngứa do bệnh ngoài da (như hắc lào, eczema…): Thường cần điều trị kết hợp thuốc uống kháng nấm, kháng viêm và thuốc bôi chứa hoạt chất như cồn iod 1-2% (ASA, BSA, Antimycos…) giúp làm sạch vùng da tổn thương và giảm ngứa.
• Ngứa do bệnh lây qua đường tình dục: Tùy thuộc vào bệnh lý cụ thể (như mụn rộp sinh dục, sùi mào gà…), bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng thuốc kháng virus, thuốc kháng sinh hoặc liệu pháp đốt laser (ALA-PDT) giúp loại bỏ tổn thương da hoặc nhú sùi.
• Ngứa do dị ứng, viêm da tiếp xúc: Ngừng tiếp xúc với tác nhân gây kích ứng như dung dịch vệ sinh, nước xả vải, bao cao su…
• Ngứa do vệ sinh không đúng cách: Vệ sinh vùng kín bằng nước muối sinh lý y tế hoặc dung dịch vệ sinh chuyên dụng dịu nhẹ 1 – 2 lần/ngày. Nên chọn sản phẩm có độ pH phù hợp với sinh lý tự nhiên của vùng kín, khoảng 3.8 – 4.5. Chỉ rửa bên ngoài, không thụt rửa sâu.

Lưu ý khi điều trị:

• Không tự ý mua thuốc, đặc biệt là thuốc có chứa corticoid bởi chúng có thể gây kích ứng, rạn da, viêm nang lông, rậm lông hoặc teo da nếu dùng lâu dài.
• Luôn đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ/dược sĩ nếu chưa rõ.
• Nếu sau vài ngày áp dụng điều trị tại nhà mà tình trạng ngứa không thuyên giảm, cần đi khám sớm tại cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

☛ Tham khảo thêm: Bí kíp giảm ngứa vùng kín tại nhà cực hiệu quả

Phương pháp phòng tránh

Để bảo vệ sức khỏe sinh sản và tránh các bệnh viêm nhiễm phụ khoa, chị em cần chú ý chăm sóc vùng kín đúng cách hằng ngày. Một số lưu ý quan trọng bao gồm:

• Vệ sinh vùng kín mỗi ngày 1-2 lần với dung dịch vệ sinh phù hợp, đặc biệt trước và sau khi quan hệ.
• Không thụt rửa sâu, không dùng xà bông, dầu gội, nước hoa hay gel tẩy lông cho vùng kín.
• Lau khô vùng kín sau khi đi vệ sinh hoặc tắm rửa để tránh ẩm ướt.
• Mặc đồ lót thoáng, vừa vặn, thay đồ lót mỗi ngày và giặt sạch bằng xà phòng dịu nhẹ.
• Thay băng vệ sinh 3-4 tiếng/lần trong kỳ kinh nguyệt, tránh dùng loại có mùi thơm hoặc lạm dụng băng hàng ngày.
• Khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện và xử lý sớm các vấn đề bất thường.

Ngoài ra, khi bị ngứa, không nên gãi vì có thể làm trầy xước da, tăng nguy cơ viêm nhiễm và khiến tình trạng nặng hơn. Nếu triệu chứng kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường đi kèm, hãy đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị đúng cách.