Ngứa rát vùng kín là bệnh gì? Làm sao để cải thiện?

Ngứa rát vùng kín khiến không ít chị em cảm thấy khó chịu, mất tự tin trong sinh hoạt hằng ngày. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề phụ khoa mà bạn không nên bỏ qua. Vậy nguyên nhân do đâu và cách khắc phục thế nào để an toàn, hiệu quả? Cùng tìm hiểu ngay sau đây.

Ngứa rát vùng kín gây khó chịu ở nhiều phụ nữ

Ngứa rát vùng kín là tình trạng vùng da xung quanh âm hộ và âm đạo bị kích ứng, nóng rát, ngứa ngáy khó chịu. Đây là hiện tượng phổ biến ở nhiều phụ nữ, có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, từ tuổi dậy thì đến giai đoạn mang thai, sau sinh hoặc mãn kinh.

Đây không phải là một bệnh, mà là một triệu chứng báo hiệu sự bất thường tại vùng âm hộ – âm đạo. Tình trạng này có thể xuất hiện thoáng qua trong thời gian ngắn do yếu tố sinh lý nhưng cũng có thể kéo dài và ngày càng nặng nếu liên quan đến các bệnh lý phụ khoa.

Tùy vào nguyên nhân, triệu chứng xuất hiện có thể bao gồm:

• Cảm giác ngứa ngáy âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng kín
• Cảm giác nóng rát, châm chích, nhất là khi đi tiểu hoặc sau khi vệ sinh
• Da vùng kín có thể sưng đỏ, khô, bong tróc hoặc trầy xước do gãi nhiều
• Khí hư bất thường: ra nhiều, có màu vàng, xanh, trắng đục, mùi hôi
• Có thể kèm tiểu buốt, tiểu rắt, đau khi quan hệ…

Ngứa rát vùng kín là bệnh gì?

Ngứa rát vùng kín có thể là phản ứng tạm thời do kích ứng nhẹ, nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng ngoài da, bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc rối loạn nội tiết từ bên trong cơ thể. Cụ thể:

1. Ngứa rát vùng kín do bệnh ngoài da

Vùng da quanh âm hộ rất nhạy cảm, dễ bị ảnh hưởng bởi các bệnh da liễu, đặc biệt trong điều kiện ẩm ướt, nóng nực hoặc vệ sinh không đúng cách. Dưới đây là một số bệnh ngoài da thường gặp có thể gây ngứa rát, khó chịu ở khu vực này:

1.1. Hắc lào sinh dục

Hắc lào là một dạng nhiễm nấm ngoài da do nhóm nấm sợi Dermatophytes gây ra, thường xuất hiện ở vùng bẹn, mép âm hộ hoặc khu vực xung quanh bộ phận sinh dục.

Triệu chứng bệnh bao gồm:

• Mẩn đỏ hình tròn như đồng xu, có gờ viền rõ ràng.
• Trung tâm tổn thương có thể bong vảy nhẹ, viền ngoài có mụn nước li ti.
• Ngứa tăng khi ra mồ hôi nhiều, nhất là vào mùa hè hoặc sau vận động mạnh.

Nếu không điều trị đúng cách, tổn thương có thể lan rộng sang vùng mông, bụng dưới, hoặc tái phát nhiều lần.

1.2. Chàm sinh dục

Chàm hay eczema là một loại viêm da mạn tính gây ra bởi phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch với các yếu tố kích ứng như hóa chất, xà phòng, hoặc nội tiết tố. Tại bộ phận sinh dục, chúng thường xuất hiện ở vùng mu, mép âm hộ và nếp gấp bẹn.

Triệu chứng chàm có thể bao gồm:

• Xuất hiện các mảng da đỏ, khô, bong vảy, kèm theo mụn nước nhỏ li ti.
• Ngứa nhiều, cảm giác nóng rát khó chịu.
• Cào gãi có thể khiến da trầy xước, rỉ dịch, dễ bị nhiễm khuẩn thứ phát.

Người bệnh thường có mảng da đỏ, khô, bong vảy, kèm theo mụn nước nhỏ li ti, gây ngứa và nóng rát dữ dội. Việc cào gãi nhiều làm tăng nguy cơ trầy xước, chảy máu và bội nhiễm vi khuẩn.

1.3. Vảy nến sinh dục

Vảy nến là một rối loạn tự miễn gây tăng sinh tế bào da bất thường, dẫn đến hình thành các mảng da màu đỏ và có vảy. Bệnh thường gặp ở vùng mu, nếp gấp bẹn, mép ngoài âm hộ (không ảnh hưởng đến bên trong âm đạo).

Triệu chứng:

• Mảng da đỏ trơn bóng, đôi khi phủ vảy trắng mỏng.
• Da dễ bị kích ứng khi ma sát với quần áo.
• Ngứa âm ỉ hoặc châm chích, khó chịu khi vệ sinh.

1.4. Viêm nang lông vùng kín

Viêm nang lông là tình trạng nhiễm trùng hoặc viêm nhiễm tại chân lông, có thể do vi khuẩn (chủ yếu là Staphylococcus aureus), nấm, hoặc tổn thương cơ học do cạo hay wax lông.

Triệu chứng:

• Mụn viêm đỏ nhỏ hoặc mụn mủ mọc ở chân lông.
• Có thể đau nhẹ, ngứa rát, sưng đỏ.
• Nhiều mồ hôi hoặc mặc đồ bó sát làm tình trạng nặng thêm.

2. Ngứa rát vùng kín do bệnh lây qua đường tình dục

Các bệnh lây qua đường tình dục cũng có thể là nguyên nhân gây ngứa rát vùng kín. Đáng nói, những bệnh lý này không chỉ lây lan qua đường quan hệ tình dục không an toàn mà còn có thể lây qua tiếp xúc da, thậm chí vẫn có nguy cơ ngay cả khi sử dụng bao cao su, nếu vùng da quanh bộ phận sinh dục tiếp xúc trực tiếp với mầm bệnh.

2.1. Sùi mào gà

Sùi mào gà là bệnh lây truyền do virus Human Papillomavirus (HPV) – một trong những virus phổ biến nhất lây qua đường tình dục.

Bệnh có thể lây qua tiếp xúc trực tiếp với da hoặc niêm mạc nhiễm virus qua quan hệ tình dục không an toàn (qua âm đạo, hậu môn, miệng) hoặc vùng da quanh cơ quan sinh dục.

Triệu chứng:

• Xuất hiện mụn thịt mềm, màu hồng nhạt, rải rác quanh âm hộ, hậu môn, môi lớn.
• Không đau, có thể hơi ngứa, cảm giác vướng víu.
• Khi bệnh tiến triển, mụn kết tụ thành chùm giống mào gà hoặc súp lơ, dễ vỡ mủ, loét, gây ngứa rát và viêm nhiễm.

2.2. Mụn rộp sinh dục (Herpes sinh dục)

Mụn rộp sinh dục là bệnh nhiễm trùng do virus Herpes Simplex (HSV) – chủ yếu là HSV-2. Bây qua tiếp xúc trực tiếp với vết loét hoặc dịch tiết chứa virus, ngay cả khi người bệnh không có triệu chứng.

Triệu chứng:

• Sau 5 – 7 ngày kể từ khi tiếp xúc, vùng kín xuất hiện mụn nước nhỏ mọc thành cụm, kèm ngứa và nóng rát dữ dội.
• Mụn dễ vỡ ra, chảy dịch, hình thành vết loét nông, đau nhức, đặc biệt khi tiểu tiện.
• Có thể kèm theo triệu chứng toàn thân: sốt, đau cơ, nổi hạch bẹn.

2.3. Nhiễm trùng roi âm đạo (Trichomoniasis vaginalis)

Bệnh do ký sinh trùng Trichomonas vaginalis gây ra, chúng sống chủ yếu trong dịch âm đạo, nếp gấp da và niêm mạc vùng kín. Bệnh lây qua quan hệ tình dục không an toàn hoặc dùng chung đồ dùng cá nhân nhiễm mầm bệnh.

Triệu chứng điển hình:

• Khí hư ra nhiều, màu vàng xanh, có bọt, mùi tanh nồng.
• Ngứa rát dữ dội vùng âm hộ – âm đạo, đặc biệt trong kỳ kinh nguyệt.
• Có thể kèm theo sưng đỏ, đau rát, lở loét vùng kín.
• Xác định bệnh bằng soi tươi dịch tiết âm đạo trong nước muối sinh lý.

3.3. Rận mu

Rận mu là loại ký sinh trùng siêu nhỏ, sống bám vào lỗ chân lông vùng kín và hút máu người để sinh sống. Bệnh lây qua đường quan hệ tình dục với người nhiễm hoặc dùng chung khăn tắm, chăn màn, quần lót với người có rận.

Triệu chứng:

• Ngứa âm ỉ cả ngày, thường tăng vào ban đêm khi rận hoạt động mạnh.
• Vùng kín có thể xuất hiện vết chấm nhỏ màu xanh tím (do rận cắn).
• Có thể quan sát được rận hoặc trứng của chúng bám vào lông mu bằng kính lúp.

Lưu ý: Nếu không xử lý triệt để, rận mu có thể lan sang các vùng da khác như nách, lông mi, ngực…

3. Ngứa rát vùng kín do bệnh lý và yếu tố khác

Không phải mọi trường hợp ngứa vùng kín đều do bệnh phụ khoa. Một số tình trạng toàn thân có thể gây kích ứng và ngứa như:

• Bệnh tiểu đường: Đường huyết cao làm thay đổi môi trường âm đạo, tạo điều kiện cho nấm phát triển.
• Tiểu không tự chủ: Nước tiểu tiếp xúc da thường xuyên gây kích ứng.
• Mang thai: Sự thay đổi nội tiết tố và tiết dịch nhiều làm vùng kín ẩm ướt, dễ ngứa.
• Tác dụng phụ của thuốc đặt, kháng sinh, thuốc nội tiết: Có thể gây khô, kích ứng hoặc rối loạn hệ vi sinh vùng kín.

Làm gì khi bị ngứa rát vùng kín?

Ngứa rát vùng kín là tình trạng thường gặp ở nhiều phụ nữ, có thể do nguyên nhân sinh lý (thay đổi nội tiết, vệ sinh chưa đúng…) hoặc bệnh lý (viêm nhiễm, bệnh da liễu, lây qua đường tình dục). Để xử lý hiệu quả và an toàn, cần xác định đúng nguyên nhân và lựa chọn giải pháp phù hợp theo từng trường hợp.

Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:

1. Theo dõi triệu chứng

Khi bị ngứa rát vùng kín, điều đầu tiên là quan sát kỹ các triệu chứng đi kèm để nhận diện mức độ nghiêm trọng. Một số biểu hiện cần lưu ý:

• Khí hư ra nhiều, có màu lạ (vàng, xanh, nâu), có mùi hôi
• Âm hộ sưng đỏ, nóng rát, đau khi đi tiểu hoặc quan hệ
• Xuất hiện mụn nước, mụn thịt, vết loét hoặc tổn thương da
• Cảm giác ngứa rát kéo dài, ngày càng tăng.

Lưu ý: Nếu có những dấu hiệu trên, không nên tự ý mua thuốc điều trị mà cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và xử lý đúng cách.

2. Vệ sinh vùng kín đúng cách

Giữ vùng kín sạch sẽ, khô thoáng, đúng cách là yếu tố then chốt để giảm ngứa và phòng ngừa viêm nhiễm:

• Rửa vùng kín mỗi ngày bằng nước sạch hoặc dung dịch vệ sinh dịu nhẹ, độ pH phù hợp như Dạ Hương để giúp làm sạch nhẹ nhàng, kháng khuẩn và ngăn ngừa mùi hôi hiệu quả.
• Lau khô vùng kín sau khi tắm hoặc đi vệ sinh bằng khăn mềm, sạch.
• Không thụt rửa sâu vào âm đạo.
• Tránh dùng xà phòng, sữa tắm có chất tẩy mạnh vì có thể làm mất cân bằng pH âm đạo.

3. Điều chỉnh thói quen sinh hoạt

Thay đổi một số thói quen hằng ngày có thể giúp giảm kích ứng và phòng viêm nhiễm vùng kín:

• Mặc quần lót bằng cotton, rộng rãi, thay quần lót mỗi ngày.
• Tránh mặc đồ ẩm ướt, chật bó, đặc biệt trong thời tiết nóng ẩm.
• Không cạo hoặc wax lông vùng kín khi đang bị kích ứng.
• Uống đủ nước, bổ sung thực phẩm giàu lợi khuẩn (như sữa chua), rau xanh để tăng sức đề kháng và cân bằng hệ vi sinh.

4. Áp dụng một số biện pháp hỗ trợ tại nhà

Trong trường hợp ngứa nhẹ, không có dấu hiệu nhiễm trùng rõ rệt, có thể sử dụng một số biện pháp hỗ trợ sau:

• Ngâm vùng kín với nước muối sinh lý loãng 5–7 phút để làm dịu và sát khuẩn nhẹ.
• Rửa bằng nước lá trầu không, lá chè xanh hoặc lá khế đun sôi để nguội. Các loại lá này có đặc tính kháng viêm tự nhiên, giúp hỗ trợ giảm ngứa.
• Chườm lạnh bằng khăn sạch nếu vùng kín sưng rát, nóng đỏ.

Lưu ý: Những biện pháp dân gian chỉ nên dùng trong thời gian ngắn và khi không có vết loét, trầy xước. Nếu không cải thiện sau vài ngày hoặc có dấu hiệu nặng hơn, cần đi khám ngay.

5. Điều trị y tế trong trường hợp cần thiết

Trường hợp ngứa rát vùng kín kéo dài hoặc nghi ngờ do mắc bệnh lý như viêm âm đạo, nhiễm trùng roi, nấm Candida, sùi mào gà… chị em cần:

• Thăm khám bác sĩ chuyên khoa sản – phụ khoa.
• Dùng thuốc theo chỉ định: Tùy trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc bôi, thuốc đặt hoặc kháng sinh đường uống.
• Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, tránh tác dụng phụ không mong muốn có thể xảy ra.

Kết luận:

Ngứa rát vùng kín có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe phụ khoa. Để phòng ngừa và cải thiện tình trạng này, chị em nên giữ vệ sinh vùng kín đúng cách mỗi ngày, ưu tiên sử dụng dung dịch vệ sinh dịu nhẹ như Dạ Hương, đồng thời chủ động thăm khám khi có biểu hiện bất thường để bảo vệ sức khỏe một cách an toàn và hiệu quả.